هرچه کودک شما به دومین سال تولد خود نزدیک میشود، رشد زبان و ارتباط کلامی او بیشتر میشود. زیرا کودک شما به استفاده از کلمات واحد به کنار هم قرار دادن جملات ساده میرود. کودکان در این سن بهتر میتوانند آنچه را که به آنها گفته میشود درک کنند و آنچه را که میخواهند از طریق کلمات و حرکات بیان کنند. فرزند شما شروع به درک و درخواستهای سادهای، مانند «آب بده» یا «بای بای» میکند. اما کودکان نوپا اغلب کلماتی برای بیان احساسات بزرگ یا صحبت در مورد تجربیات پیچیده ندارند. با کمک شما، کودک شما شروع به یادگیری نحوه استفاده از کلمات برای برقراری ارتباط بهتر خواهد کرد.
کودکان نوپا چگونه ارتباط برقرار میکنند؟
اکثر بچهها، اولین کلمات خود را در اولین سال تولدشان میگویند. بچههای این سن ممکن است تکههایی از دهها کلمه را یاد گرفته باشند که ممکن است قابل تشخیص نباشد. آنها ممکن است آنچه را که میشنوند بازتاب دهند یا چند کلمه را با اصطلاحات خاص (با لحنهای جملاتی مانند زمزمه) مخلوط کنند. با این حال، وقتی آنها به صحبت کردن نزدیک میشوند، احتمالاً به سرعت پیشرفت میکنند و به زودی میتوانند به چیزی آشنا اشاره کنند و نام آن را بیان کنند و نام افراد، اشیاء و اعضای بدن را تشخیص دهند. تا 2 سالگی، اکثر کودکان نوپا 50 کلمه یا بیشتر میگویند، از عبارات استفاده میکنند و میتوانند جملات دو کلمهای را کنار هم بگذارند. مهم نیست که آنها اولین کلمات خود را چه زمانی میگویند، مطمئناً آنها قبلاً بسیاری از آنچه را که قبل از آن به آنها گفته شده است درک میکنند. کودک شما باید بتواند به دستورات ساده پاسخ دهد، مانند “توپ را برای مامان بنداز” و باید از نام اشیاء آشنا و اعضای خانواده کاملا آگاه باشد.
چگونه میتوانید رشد زبان را در کودک تشویق کنید؟
نیازی نیست که به کودک نوپای خود صحبت کردن را یاد بدهید. او از طریق تعاملات روزمره، به خصوص با شما، یاد خواهد گرفت. وقتی با فرزندتان هستید، همه چیز در مورد تنظیم کردن و توجه کردن به چیزهایی است که فرزندتان به آن علاقه دارد. سپس میتوانید نظر بدهید یا سؤالی بپرسید و به فرزندتان فرصت دهید تا پاسخ دهد. وقتی چنین لحظاتی را با فرزندتان به اشتراک میگذارید، مهم است که به کودک خود فرصت دهید تا کلماتی برای ایدههایش پیدا کند. این در مورد انتظار برای شنیدن آنچه فرزند شما میگوید، به جای تلاش برای گفتن کلمات در دهان او است. کوچولوی شما به هر چیزی که شما میگویید گوش میدهد و آن را با سرعتی باورنکردنی ذخیره میکند. به جای استفاده از کلمات “کودک”، از نامهای صحیح برای افراد، مکانها و چیزها استفاده کنید. آهسته و واضح صحبت کنید و آن را ساده نگه دارید. ممکن است کودک 1 ساله شما همچنان با حرکاتی مانند اشاره به عکسها یا چیزی که میخواهد ارتباط برقرار کند. حرکات در این سال کاملتر خواهند شد، زیرا کودکان نوپا از آنها برای تقلید از اعمال، بیان خود و بازی استفاده میکنند. حرکات بخش مهمی از رشد زبان هستند. ارتباط بین حرکات و زبان را با استفاده از یک تفسیر در حال اجرا مانند “آیا نوشیدنی میخواهی؟” (زمانی که فرزندتان به یخچال اشاره میکند)، سپس منتظر پاسخ باشید. سپس بگویید: “چی میخواهی؟ شیر؟ باشه، بیا شیر بیاوریم.” چنین رفتاری بچهها را تشویق میکند تا پاسخ دهند و در گفتگوها شرکت کنند. احتمالاً فرزند شما از بازیهای ژستهای حرکتی و شناسایی چیزهایی مانند اعضای بدن، تصاویر یا اشیاء و افراد آشنا لذت خواهد برد: “گوش کجاست؟”، “توپ را به من نشان بده” و “مامان کجاست؟” تعاملات ساده و معنی دار مانند این، فرزند شما را تشویق میکند تا بیشتر صحبت کند و از کلمات بیشتری استفاده کند. آنها همچنین به فرزند شما کمک میکنند تا در مورد الگوی مکالمات بیاموزد. دایره واژگان کودک شما به سرعت رشد میکند، اما تلفظ آن احتمالاً با سرعت بالا نمیرود. در 2 سالگی، اکثر بچهها فقط نیمی از جملاتشان قابل درک هستند. اما در پاسخهای خود بر تلفظ صحیح تاکید کنید.
روشهای آموزش موثر تشویق کودک به ارتباط کلامی
در اینجا چند ایده عملی و روزمره وجود دارد تا کودک نوپایتان را به حرف زدن تشویق کنید و به او کمک کنید تا کلمات بیشتری را بیاموزد:
- با هم داستان بخوانید. داستانهایی که دارای الگوهای کلمه، قافیه و تصاویر رنگارنگ هستند، اغلب علاقه و توجه کودک نوپا را به خود جلب میکنند.
- با فرزندتان آهنگ و آواز بخوانید. این به او کمک میکند تا صداهای مختلف کلمات را بفهمد و این سرگرم کننده است.
- وقتی با کودک نوپای خود بازی میکنید، از کلمات برای توصیف اتفاقی که در حال رخ دادن است استفاده کنید؛ برای مثال، “توپ را به سمت مامان برگردان” و “تو توپ را گرفتی!”
- با استفاده از کلمات و اشیا به فرزندتان حق انتخاب بدهید. به عنوان مثال، میتوانید دو جفت کفش را در دست بگیرید و بگویید: «ما میرویم بیرون. دوست داری چکمههای قرمز خود را بپوشی یا کفشهای آبی را؟»
- وقتی فرزندتان از افعال ساختگی مانند «رفت» استفاده میکند، جمله را با کلمه درست تکرار کنید. به عنوان مثال، “بله، بابا از در بیرون رفت”.
- وقتی کودک نوپای شما از ترکیب کلمات سادهای مانند “سگ برو برو” یا “بابا بیا اینجا” استفاده میکند، کلمات را با جملات کامل برای کودک خود تکرار کنید. به عنوان مثال، “میگی بابا سگ را بیرون ببرد؟”
بیشتر بخوانید: بهترین روش برای یادگیری و تشویق کودکان به صحبت کردن
چه زمانی باید با دکتر تماس بگیرم؟
اکثر کودکان در این دوره با این نقاط عطف زبان مواجه میشوند:
- گفتن چند کلمه در سن 15-18 ماهگی
- تا 18 ماهگی به افراد آشنا، اشیا و برخی از اعضای بدن اشاره میکند.
- گفتن 50 کلمه یا بیشتر تا 2 سالگی
- کنار هم قرار دادن دو کلمه برای تشکیل یک جمله تا سن 2 سالگی
- دنبال کردن دستورات دو مرحلهای تا سن 2 سالگی
- هر گونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید، به خصوص اگر کودک شما صحبت نمیکند یا نگران شنوایی او هستید.
برخی از والدین نگران هستند که کودک نوپایی که صحبت نمیکند، ممکن است مبتلا به اوتیسم باشد. کودکان مبتلا به اوتیسم و شرایط مرتبط با آن ممکن است با تاخیر در گفتار یا سایر مشکلات ارتباطی مواجه شوند، اما تعاملات اجتماعی ضعیف و علایق یا الگوهای رفتاری محدود یا تکراری نیز از علائم این اختلال هستند. اگر سؤال یا نگرانی در مورد رشد زبان کودک خود دارید، با پزشک خود صحبت کنید. بیشتر بخوانید: ۸نکته مهم برای والدین کودک مبتلا به اوتیسم
کلام آخر: ارتباط کلامی متناسب با سن کودک و هنر حرف زدن با کودک باید مانند سایر هنرها آموخته شود. اگر در این کار مهارت ندارید باید آن را تقویت کنید تا بتوانید با فرزندتان تفاهم بهتری داشته باشید. اگر والدینتان شما را درک میکنند علت آن ارتباط خوبی است که با شما داشتهاند.