بیشتر کودکان گاهی سر به هوا می‌شوند و بسیاری از آن‌ها نیز بر حسب عادت شیطنت می‌کنند. بی‌تردید ما عملا موافق شیطنت کردن فرزندانمان نیستیم و به طور خلاصه هرگاه این رفتار را مشاهده کنیم سریعا عصبانی می‌شویم و به همین دلیل نمی‌توانیم نسبت به آن واکنش درستی داشته باشیم. بودن با یک کودک شیطان می‌تواند بسیار خسته کننده و نفس‌گیر باشد، اما محدود کردن همین کودک‌ها پاسخ درستی به رفتار آن ها نمی‌باشد. به جای آن باید به دنبال روش برخورد با کودک شلوغ باشید که روحیه‌ی او را به سمت کارهای دیگری هدایت کنید و هر چیزی را که باعث متمایل شدن بیشتر او به این رفتار میشود حذف کنید. در این مطلب چند روش ساده برای کنترل شیطنت کودک را بخوانید.
علت شیطنت کودکان چیست؟
شیطنت تا حدودی وابسته به سن است، زیرا زمانی که کودکان راه رفتن را می‌آموزند، کنجکاوند و برای ارتباط‌گیری با افراد مختلف فعالیت زیادی دارند که عموما این موضوع در کودکان ۲ تا ۴ سال طبیعی است و قابل کنترل نخواهد بود. کودکان دوست دارند همه چیزهای اطراف را کشف کنند و هر روز در حال بازی کردن و شیطنت می‌باشند. شایع‌ترین علل شیطنت کودکان، از ژنتیک و تربیت خانوادگی عبارتند از:
1. رسیدن به مراحل رشد
رشد مغز کودک تا نوجوانی ادامه دارد. گاهی اوقات رشد ممکن است نسبت به سن کودک بسیار کند یا خیلی سریع باشد. والدینی که روند رشد کودک خود را درک می‌کنند، بهتر می‌توانند با خواسته‌ها و نافرمانی‌های کودک در حال رشد کنار بیایند.
2. نیازهای جسمی
گرسنگی، تشنگی، خواب آلودگی یا بیماری می‌تواند از بسیاری جهات حتی بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد و آن‌ها را تحریک پذیر کند و برای بچه‌ها این اثرات دو برابر است. بنابراین اگر آن‌ها خسته یا گرسنه هستند یا شیرینی زیادی خورده باشند، تمایل به فعالیت بیشتری دارند. گاهی اوقات مصرف مقدار زیاد قند و شکر توسط کودک، باعث بیش فعالی و یا خواب آلودگی او میشود. حتما تغذیه کودکان را بررسی کنید، اجازه ندهید مواد قندی زیادی مصرف کند.
3. نیاز به استقلال در کودکان
کودکان در سنین رشد می‌خواهند استقلال خود را بدست آورند و دوست دارند کارها را به تنهایی انجام دهند. کودکان سعی می‌کنند برای اثبات استقلال خود، از مرزهای تعیین شده توسط والدینشان فراتر بروند. بنابراین وقتی کودک نوپای شما در انتخاب لباس شخصی خود لجبازی می‌کند و در نهایت با پوشیدن لباس عجیب و غریب به مدرسه می‌رود، سعی کنید صبور باشید.
راه‌های کنترل شیطنت کودک در بیرون از خانه
والدین ممکن است در زمان سر و کله زدن با بچه‌ها، تحت فشار قرار بگیرند. آن‌ها ممکن است احساسات مختلفی مانند آزار، درماندگی، فرسودگی و یا در بعضی موارد ترس را تجربه کنند. برخی والدین از روش‌های برخورد با کودکان شیطان و شلوغ آگاهی ندارند و همین امر موجب سخت‌تر شدن شرایط آن‌ها میشود. بعضی اوقات ممکن است والدین شاغل وقت و انرژی لازم برای برخورد با کودک شیطان را نداشته باشند. در ادامه چند راه حل ساده برای کنترل شیطنت کودکان را بخوانید.
1. حد و حدودی برای کودک تعیین کنید
محدودیت‌‌هایی برای رفتار کودک چه در منزل و چه خارج از خانه تعیین کنید و مسئولیت تصمیم گیری درباره نیازهایش را کاملا بر عهده او نگذارید. اگر کودک را به حال خود رها کنید، کنترل زندگی را از دست میدهد و شروع به بد رفتاری می‌کند. محدودیت گذاری موجب آموزش آداب معاشرت، نظم و بالا رفتن اعتماد به نفس کودک میشود. بنابراین برای داشتن یک فرزند با تربیت و مودب، اولین کار این است که حد و حدودهایی برای او تعیین کنید.
2. پیامدها را اعمال کنید
برای کنترل شیطنت کودک، به او اجازه دهید از عواقب رفتار شیطنت‌‌آمیز خود آگاه شود. او باید بداند که اگر بی‌دلیل در فروشگاه یا مهمانی کج‌‌خلقی و پرخاش کند به دردسر می‌‌افتد. به او بگویید که این نوع رفتار غیر قابل قبول است و باید اصلاح شود، چون شما به عنوان خانواده آن را نمی پذیرید. نسنجیده عمل کردن و بی‌توجهی به پیامدهای رفتار بد، می‌تواند عواقب بدی در آینده‌ی کودک داشته باشد و این ناشی از ضعف تربیتی شماست! این شما هستید که باید فرزندتان را کنترل کنید و او را از عواقب کارهای خود آگاه کنید. در غیر این صورت کودک با یک ترس مداوم زندگی می‌کند، چون بدون آگاهی و زمینه‌ی قبلی دست به انجام کارها میزند. در این زمان کودک ترس‌ها و فشارهای درونی خود را به‌صورت عصبانیت و رفتارهای ناخوشایند نشان میدهد.
بیشتر بخوانید: تربیت فرزندان به روش محرومیت زمانمند چگونه است؟
3. در مقابل اوقات تلخی او، محکم بایستید
اگر کودک مدام گریه کند، ممکن است وسوسه شوید که در برابر خواسته‌‌های او تسلیم شوید. خواسته‌‌های او را هر بار که گریه می‌کند یا عصبانی میشود برآورده نکنید، زیرا با این کار در طولانی مدت فقط او را لوس میکنید. اگر در مقابل عصبانیت و رفتار ناخوشایند کودک تسلیم شوید، به او می‌فهمانید که جیغ‌های او قوی‌تر از اراده شما است و به این ترتیب دور از انتظار نیست که رفتار کودک، هر روز بدتر از روز قبل شود! بنابراین بیاموزید که گریه‌های او را نادیده بگیرید، خودش گریه‌اش را قطع خواهد کرد. این تکنیک طلایی را والدینی باید بیاموزند که مدام می‌پرسند چگونه شیطنت کودکان را کنترل کنیم اما سر تسلیم در مقابل بچه‌ها فرود می‌آوردند!
4. به کودک توجه کنید
گاهی اوقات کودکان رفتار شیطنتآمیزی از خود نشان می‌‌دهند، زیرا می‌خواهند مورد توجه والدین خود قرار بگیرند. یاد بگیرید که به آرامی به کودک خود گوش دهید، از او بپرسید چرا این کار را انجام میدهد و چه کاری می‌توانید انجام دهید تا آن را متوقف کند. کودکتان به رفتار ملاحظه کارانه شما به خوبی پاسخ خواهد داد.
5. سر کودک خود داد نزنید
حوصله به خرج دهید و سر کودکتان فریاد نزنید! این یک رفتار بسیار مخرب است و در شخصیت او تاثیر منفی می‌گذارد. سعی کنید به‌جای گریه کردن، عصبانیت و فریاد کشیدن، آرام باشید. به عبارت دیگر این احساسات منفی را در مقابل فرزندتان مهار کنید. شاید با نشان دادن این احساسات منفی، کودک در همان لحظه سر جای خود بنشیند و شما پیروز میدان شوید، اما به‌خاطر داشته باشید که کودک از این رفتارهای ناشایست الگو برداری می‌کند و آن‌ها را در زمان مناسب به خودتان (یا افراد دیگر) نشان میدهد!
بیشتر بخوانید: چرا باید توجه و رسیدگی به فرزند اول را هنگام تولد بچه دوم جدی بگیریم؟
کلام آخر: گاهی اوقات این والدین هستند که با بی‌توجهی، زیاده خواهی، ناسازگاری، مشغله‌های زیاد و… فرزندان خود را عصبی و شیطان می‌کنند. پس به‌جای شکایت و سرزنش کودک، اصلاح را از خودتان شروع کنید تا بتوانید این اوضاع را تغییر دهید. زیاد نسبت به او سختگیری نکنید، زیرا این کار باعث شیطنت و عصبی شدن او میشود و احساسات و انتظارات شما را درک نخواهد کرد. رفتار صریح و شفاف با کودکتان باعث میشود که او مرتبا رفتار شیطنتآمیزی نداشته باشد. کودک خود را گرامی بدارید، او را دوست داشته و به او احترام بگذارید؛ مطمئنا او نیز مهربانانه پاسخ خواهد داد.
