خون دماغ شدن یا خونریزی معمولی از بینی کودکان، یک اتفاق شایع است و به ندرت جایی برای نگرانی دارد. ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که علل خون دماغ شدن کودکان چیست و راه‌های مهار کردن آن چگونه است. در این مطلب شایع‌ترین علل خونریزی بینی در کودکان، بهترین راه های درمان آن و کارهایی که می‌توانید برای جلوگیری از تکرار آن انجام دهید، آورده شده است.
خونریزی بینی چه زمانی رخ می‌دهد
خونریزی بینی (که به آن اپیستاکسی نیز گفته می‌شود) زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی کوچک در پوشش داخلی بینی پاره می‌شود. خونریزی بینی می‌تواند قدامی یا خلفی باشد. خون دماغ قدامی شایع‌ترین خونریزی بینی است که خون از جلوی بینی می‌آید. علت آن پاره شدن رگ‌های خونی ریز داخل بینی است که به عنوان مویرگ‌ها شناخته می‌شوند. داخل بینی ظریف و مویرگهای خونی کوچک شکننده و نزدیک به سطح هستند. این بدان معنی است که آن‌ها می‌توانند به راحتی پاره و شروع به خونریزی کنند. خونریزی معمولاً کم و کوتاه است و معمولاً در کم‌تر از 10 دقیقه متوقف می‌شود.
گاهی ممکن است به نظر برسد که خون زیادی از دست رفته است (مخصوصاً زمانی که در دستمال کاغذی یا روی لباس می‌چکد)، به ندرت اتفاق می‌افتد که کودکان آنقدر خون از دست بدهند که باعث ایجاد مشکلاتی مانند کم خونی شود. این فقط با خونریزی های مکرر و شدید بینی طی چند هفته یا چند ماه محتمل است. خونریزی بینی معمولاً با کمک‌های اولیه قابل درمان است و نیازی به مراجعه به پزشک نیست. خون دماغ خلفی از عمق داخل بینی می‌آید. این نوع خونریزی بینی در کودکان غیر معمول است، مگر این‌که مربوط به آسیب صورت یا بینی باشد.
علل خون دماغ شدن کودکان
خون دماغ اغلب به دلیل فعالیت‌های بی‌خطر مانند دست کردن در بینی، یا ضربه خوردن به بینی در حین بازی اتفاق افتد. شایع‌ترین دلایل خونریزی بینی شامل موارد زیر باشد:
- مویرگهای خونی بسیار حساس که در هوای گرم و خشک پاره می‌شوند و خونریزی می‌کنند.
- عفونت در بینی، گلو و سینوس‌ها (مانند سرماخوردگی)
- آلرژی (مانند آلرژی به حشرات، گرد و غبار یا تب یونجه)
- جسم خارجی در بینی (مثلاً زمانی که کودک چیزی را به سمت بینی خود فشار داده است)
- یبوست (به عنوان مثال زور زدن بیش از حد هنگام رفتن به توالت)
- برخی داروها (مانند داروهای ضد التهاب یا اسپری بینی)
- مشکل آناتومیک، مثلاً وجود ساختار یا توموری غیرطبیعی در بینی که این مورد بسیار نادر است.
همچنین بخوانید: 6 بیماری شایع در کودکان و نوزادان که باید بدانیم
کمک‌های اولیه برای خونریزی بینی
خونریزی بینی باعث درد نمی‌شود. با این حال، کودک شما ممکن است از دیدن و طعم خون در هنگام خونریزی بینی بسیار مضطرب و ناراحت شود. سعی کنید کودک خود را آرام کرده و به او اطمینان دهید که چیزی نیست، زیرا گریه کردن باعث تشدید خونریزی می‌شود، سپس این دستورالعمل‌های کمک های اولیه را اجرا کنید:
- کودک خود را به صورت عمودی در یک وضعیت راحت بنشانید و کمی به جلو خم شوید.
- قسمت پایین و نرم بینی را با دستمال و یا حوله‌ی تمیز فشار دهید (کودک شما اگر بزرگ‌تر باشد می‌تواند این کار را انجام دهد).
- برای بستن راه خون از یک یا چند گاز استریل استفاده کنید.
- فشار ملایم و مداومی را برای ۱۰ دقیقه‌ی کامل روی بینی اعمال کنید.
- برای بررسی این‌که آیا خونریزی متوقف شده است، انگشتان خود را برندارید. خون نیاز به لخته شدن دارد و این زمان می‌برد.
- بعد از 10 دقیقه، بینی را رها کنید و بررسی کنید که آیا خونریزی متوقف شده است یا خیر. اگر خونریزی بینی ادامه پیدا کرد، سوراخ‌های بینی را برای 10 دقیقه دیگر فشار دهید.
- در طول این مدت، برای حواس پرتی کودک می‌توانید او را با آواز خواندن، نگاه کردن به یک کتاب یا تماشای یک انیمیشن مشغول نگه دارید.
علاوه بر فشار دادن سوراخ‌های بینی، موارد زیر را نیز امتحان کنید:
- در حالی که کودک روی پای شما می‌نشیند، یک حوله خنک یا کمپرس یخ پشت گردن او قرار دهید.
- به کودک خود یک تکه یخی یا نوشیدنی سرد بدهید تا خنک شود و مزه خون از بین برود.
- کودک خود را تشویق کنید تا خونی را که از بینی‌اش وارد گلو شده از دهانش بیرون بیاورد.
- بلعیدن خون ممکن است باعث استفراغ کودک شما شود که می‌تواند باعث ادامه یا بدتر شدن خونریزی بینی شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر بعد از تلاش برای کمک‌های اولیه، خونریزی ادامه یافت، کودک خود را نزد پزشک عمومی یا نزدیک‌ترین بخش اورژانس بیمارستان ببرید. پزشک با نور به بینی کودک شما نگاه می‌کند تا ببیند آیا می تواند موی‌رگ خونی پاره شده را پیدا کند. سپس پزشک ممکن است:
- از کرم یا پمادی که حاوی داروی خاصی است استفاده کنید تا جریان خون داخل بینی کودکتان را کاهش دهد.
- از کوتر استفاده کنید، که یک ماده شیمیایی خاص است که رگ خونی را منجمد یا می‌سوزاند تا خونریزی را متوقف کند (فرآیندی که به آن کوتریزاسیون گفته می‌شود).
- بینی کودک را پانسمان کند.
- پزشک همچنین ممکن است آنتی بیوتیک‌ها را برای جلوگیری از عفونت باکتریایی در حالی که بینی پانسمان است، تجویز کند.
- گاهی اوقات، کودکانی که نیاز به پانسمان دارند ممکن است یک شب در بیمارستان بستری شوند.
- اگر نیازی به پانسمان بینی نباشد، پزشک ممکن است پماد آنتی بیوتیکی را تجویز کند که تا چهار بار در روز به مدت یک هفته یا بیشتر در داخل بینی کودکتان بمالید تا عفونت خفیفی که ممکن است وجود داشته باشد برطرف شود.
- برای خونریزی شدید بینی، کودک شما ممکن است نیاز به آزمایش خون داشته باشد تا میزان خون از دست رفته را بررسی کند.
فرزندتان را نزد پزشک عمومی ببرید اگر:
- در طی چند هفته مکرراً خونریزی بینی داشته باشید.
- خونریزی بینی و پوست کبودی در هر نقطه از بدن، پوست رنگ پریده یا سابقه خانوادگی اختلالات خونریزی داشته باشید.
- ممکن است کودک شما به متخصص گوش و حلق و بینی (گوش، حلق و بینی) ارجاع داده شود.
روش‌های پیش گیری از خونریزی بینی کودک در آینده:
اگر بینی کودک شما خشک و ترک خورده است، معمولاً دو بار در روز به مدت یک هفته، یک ژل یا پماد مبتنی بر نفت (مثلاً وازلین) روی سوراخ‌های بینی بمالید. این کار را میتوان با استفاده از نوک یا گوش پاک کن انجام داد و به آرامی آن را روی قسمت داخلی بینی مالید. از این روش در کودکان زیر چهار سال استفاده نکنید، زیرا بعید است که با شما همکاری کنند یا بی حرکت بنشینند و ممکن است بینی آن‌ها آسیب ببیند.
اگر کودک شما از یبوست رنج می‌برد، مصرف مایعات و مقدار فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید، یا از پزشک یا داروساز خود بخواهید که ملین کننده شکم برای جلوگیری از زور زدن او تجویز کند.
کلام آخر: خون آمدن از بینی در شیرخواران نادر ولی در کودکان شایع و در بلوغ کم می‌گردد. اغلب خونریزی‌های بینی کودکان در اثر فعالیت‌های بی‌خطر ایجاد می‌شود که تنها ممکن است ناراحتی جزئی برای کودک شما ایجاد کند. ارائه کمک‌های اولیه برای درمان خونریزی بینی بسیار موثر است. برای خونریزی شدید بینی، پزشک ممکن است از پماد، سوزاندن یا پانسمان برای توقف خونریزی استفاده کند.
