بسیاری از نوزادان و کودکان نوپا شست یا انگشتان خود را می‌مکند. در واقع، مکیدن شست یک روش کاملا طبیعی و سالم برای کودکان کوچک است تا خود را آرام کنند و تسکین دهند. اما اگر این عادت در دوران کودکی ادامه یابد، می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. اکثر کودکان خردسالی که شست یا انگشتان خود را می‌مکند، قبل از سنین پیش دبستانی آن را متوقف می‌کنند. با این حال، همه این کار را نمی‌کنند.
برای برخی، ترک کردن این عادت دشوار است. اما برای کودکان مهم است که قبل از در آمدن دندان‌های دائمی آن‌ها را متوقف کنند، زیرا به مرور زمان می‌تواند تاثیر بدی بر سلامت دهان و دندان های او بگذارد. در این مقاله علت عادت و راه‌های متوقف کردن آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
چرا کودکان انگشت خود را می‌مکند
از آن‌جایی که مکیدن انگشت اثر تسکین دهنده و آرام بخش دارد، برخی از نوزادان عادتی پیدا می‌کنند که ترک کردن آن بسیار سخت است. نوزادان و کودکان خردسال ممکن است انگشت شست، سایر انگشت‌ها، پستانک و دیگر اشیاء را بمکند. این رفتار باعث می‌شود آن‌ها احساس امنیت و شادی کنند و این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا در مورد دنیای خود بیاموزند.
کودک در مواقعی که دچار اضطراب شده و به او سخت می‌گذرد، مثلا زمانی که در کنار والدین خود نیست، یا اطراف او پر از غریبه‌‌ها باشد یا در یک محیط ناآشنا، با قرار دادن انگشت شست یا سایر انگشتان خود در دهان، باعث می‌شود تا به او احساس امنیت دست بدهد. از آن‌جایی که مکیدن انگشت باعث ریلکس شدن (آرامش بخشی) او می‌شود، می‌تواند در به خواب رفتن او موثر باشد.
عوارض ناشی از مکیدن طولانی مدت انگشت
انجمن دندانپزشکی آمریکا و آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا توصیه می‌کنند که کودکان در سنین 2 تا 4 سالگی مکیدن انگشتان خود را متوقف کنند.
جنیفر زیماک مدیر توان‌بخشی گفتار-زبان و تغذیه در بیمارستان کودکان جانز هاپکینز، می‌گوید: “اغلب، کودکان در این سنین خود به خود مکیدن انگشت را متوقف می‌کنند، بدون هیچ عواقب منفی برای رشد دهان یا گفتار.“
زیمک می‌گوید: “توصیه من به خانواده‌ها این است که سعی کنند این عادت را نزدیک به 2 سالگی حذف کنند تا احتمال تأثیر منفی بر مهارت‌های گفتاری و تغذیه کاهش یابد. “زیماک اضافه می‌کند که این یک تصمیم شخصی است و هر خانواده باید تصمیم بگیرد که چه زمانی برای فرزندش بهتر است که این کار را متوقف کند.
مکیدن انگشت معمولاً تا زمانی که دندان‌های دائمی در کودک درنیامده، نگران کننده نیست. با این حال، عادت مکیدن انگشت طولانی مدت می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
- انگشت شست، می‌تواند منجر به ایجاد مشکل در روند رشد دهان و چیدمان دندان‌ها شود. همچنین می‌تواند باعث ایجاد تغییر در (شکل) سقف دهان شود.
- وضعیت غیر طبیعی زبان در حال استراحت.
- قدرت زبان ضعیف می‌شود.
- کاهش دامنه حرکتی زبان (مشکل در بلند کردن زبان و حرکت آن از یک طرف به سمت دیگر)، که می‌تواند بر گفتار و تغذیه تأثیر بگذارد.
- اپن بایت (فاصله بین دندان‌های جلویی در فک بالا و پایین)که اغلب بر گاز گرفتن، جویدن و گفتار تأثیر می‌گذارد. این فاصله به صورت دائمی باقی خواهد ماند.
- به دلیل این‌که مکیدن انگشت نحوه رویش و چیدمان دندان‌ها و فک را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در نتیجه گفتار کودک و نحوه صحبت کردن اون نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. این مساله می‌تواند باعث شود کودک نوک زبانی صحبت کند یا حروف را به شکل مناسبی تلفظ نکند.
- در کودکانی که مدت طولانی انگشت یا پستانک می‌مکند اوربایت نیز دیده می‌شود. اوربایت به وضعیتی می‌گویند که در آن دندان‌های جلویی بالایی بیش از اندازه پایین آمده و همپوشانی بیش از حد نرمال با دندان‌های جلویی پایینی دارند. در نتیجه عملکرد این دندان‌ها مختل می‌شود.
بیشتر بخوانید: 10 مزایا و معایب پستانک برای نوزاد و کودک
نکاتی برای کمک به کودک برای توقف مکیدن شست
زیماک به خانواده‌ها نکات مفیدی را برای کمک به کودکشان برای توقف مکیدن انگشت ارائه می‌دهد، از جمله:
- تقویت و تشویق مثبت. فرزندتان را به خاطر توقف در بعضی مواقع تحسین کنید و با زمان بازی اضافی به او پاداش دهید.
- وقتی کودک استرس ندارد و در فشار نیست، یادآوری‌های ملایم برای توقف ارائه دهید.
- عموما کودکان وقتی احساس ناامنی می‌کنند، شروع به مکیدن انگشت خود می‌کنند. تلاش کنید عامل اضطراب را برطرف کنید و باعث آرامش کودک شوید.
- سایر مهارت‌های مقابله‌ای و آرامش بخش را بیابید. به فرزندتان کمک کنید تا سایر مهارت‌های مقابله‌ای و آرامش‌بخش، مانند فشار دادن بالش را بیاموزد.
- گفتگو با دندانپزشک یا متخصص اطفال کودک. گاهی اوقات، صحبت کردن فرزندتان با پزشکش در مورد این‌که چرا باید مکیدن انگشت را متوقف کنید، مؤثرتر از صحبت با مادر یا پدر است.
- سرزنش یا انتقاد نکنید. سعی کنید برای ترک این عادت زیاد به کودک خود فشار نیاورید. فشار می‌تواند استرس ایجاد کند و منجر به مکیدن انگشت بیشتر شود.
- در نهایت، اگر همه چیز را امتحان کرده‌اید و کودک شما هنوز نمی‌تواند این عادت را ترک کند، جایگزین‌های دیگری مانند محافظ دهان یا لاک ناخن با طعم تلخ برای روی ناخن‌ها وجود دارد. این‌ها برای برخی از کودکان عالی عمل می‌کنند و شما کودک خود را بهتر می‌شناسید. روشی را انتخاب کنید که بهترین کار را برای او دارد. زیماک توصیه می‌کند ابتدا در مورد این روش‌ها با دندانپزشک یا متخصص اطفال کودک خود صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: رایج‌ترین آسیب های دندانی در کودکان
کلام آخر: همان‌طور که گفته شد این عادت در نوزادی و سنین پایین فوایدی برای کودک دارد و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. در واقع این کار مکانیسم غلبه بر اضطراب، خستگی و یا شروع دندان درآوردن است. اما متاسفانه اگر این عادت فراتر از حد نرمال ادامه پیدا کند، تاثیر بدی بر دندان‌ها و زیبایی لبخند کودک در آینده می‌گذارد.
اگر کودک شما بالای ۴ سال سن دارد اما هنوز پستانک در دهان او است یا انگشت خود را می‌مکد، باید بدانید که دندان‌ها و فک‌های او به مرور تغییر شکل یافته و نیاز به ارتودنسی پیدا می‌کند و سن طلایی ارتودنسی 8 تا 12 سال است. تقویت مثبت و گاهی اوقات ارائه یک جایگزین آرامش‌بخش می‌تواند بسیار موثر باشد، اما به یاد داشته باشید که آنچه برای یک کودک تاثیر گذار است ممکن است برای دیگری موثر نباشد.
