علم ثابت کرده است که امنیت عاطفی کودک به کیفیت روابط خانوادگی در طول زمان بستگی دارد. استرسهای عاطفی مانند اختلافات بین والدین و درگیریهای زناشویی میتواند بر کودکان حتی از سن 6 ماهگی تأثیر بگذارد و ممکن است منجر به شکست در مراحل بعدی زندگی شود. به گفته واشنگتن پست، والدین گاهی اوقات ناخواسته ترسها، ناامنیها و تجربیات گذشته خود را به فرزندانشان القا میکنند که باعث ایجاد فاصله عاطفی بین والدین و فرزندان میشود. از سوی دیگر، یک محیط امن و عاطفی به کودک کمک میکند تا از بسیاری جهات موفق شود. امنیت عاطفی مهمترین چیزی است که والدین باید به فرزندان خود بدهند. در این مقاله خواهیم خواند:
- امنیت عاطفی چیست؟
- روشهای ایجاد امنیت عاطفی در کودک
امنیت عاطفی چیست؟
امنیت عاطفی چیست و چرا اهمیت دارد؟ اگرچه امنیت عاطفی اصطلاحی است که معمولاً در زوج درمانی استفاده میشود، اما میتواند تأثیر قدرتمندی بر رفاه اجتماعی و روانی کودک شما نیز داشته باشد. با توجه به فرزندتان، امنیت عاطفی به این معناست که او به اندازه کافی احساس امنیت میکند که آسیب پذیر باشد. به گفته روانشناس دان کاترال، افرادی که در روابط عاطفی ایمن هستند در مقایسه با افرادی که از نظر عاطفی در روابط ناامن هستند، به احتمال زیاد رضایت بیشتری دارند. مفهوم ایمنی عاطفی بیشتر مدیون تحقیقات استفن پورگز و دان کاترال است. مطالعات پورگز نشان داده است که همه ما نیاز ذاتی به ایمنی داریم که در وجود ما وجود دارد و وقتی از نظر احساسی احساس ناامنی میکنیم، سیستم عصبی ما به حالت دفاعی میرود. به عبارت دیگر، فقدان امنیت عاطفی ممکن است منجر به عدم تعادل عصبی و رفتارهای اجتماعی، عاطفی و ارتباطی نامناسب شود. کاترال پیشنهاد میکند که قبل از ایجاد امنیت عاطفی، باید «وابستگی» و «احترام» وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، اگر فرزند شما احساس کند که به شما وابسته نیست، نمیتوانید از نظر عاطفی احساس امنیت کنید.
روشهای ایجاد امنیت عاطفی در کودک
اساس امنیت عاطفی در روابطی است که ما با فرزندان خود ایجاد میکنیم. حضور ما میتواند احساس ایمنی باورنکردنی ایجاد کند. در رابطه والد-کودک، اگر کودکان ارتباط قوی با والدین خود را درک کنند و باور داشته باشند که از احترام بالایی برخوردارند، احساس امنیت عاطفی خواهند کرد. وضعیت ایمنی عاطفی کودکان ما تا حد زیادی به “ارتعاشاتی” که برای آنها ارسال میکنیم بستگی دارد. وقتی بچهها احساس امنیت کردند، میتوانند احساسات خود را ابراز کنند، زیرا میدانند به خاطر آنها مورد قضاوت قرار نخواهند گرفت. در ادامه 5 رفتاری که منجر به ایجاد امنیت عاطفی در کودک میشود عبارتند از:
1- فرزندتان را همانطور که هست دوست بدارید
نویسنده ویلیام مارتین زمانی گفت: “لازم نیست از فرزندان خود افراد شگفت انگیزی بسازید. فقط باید به آنها یادآوری کنید که انسانهای فوق العادهای هستند. اگر این کار را از روزی که به دنیا میآیند به طور مداوم انجام دهید، به راحتی آن را باور خواهند کرد.”
عشق ورزیدن به فرزندتان به معنای ایجاد احساس امنیت است.
- به فرزندتان بگویید که برای شما اندازهی یک دنیا مهم است و به او فرصت دهید تا احساس خوبی نسبت به خودش داشته باشد.
- به او بفهمانید که میتواند روی شما حساب کند.
- به او بگویید که اگر او نبود، دنیای شما مثل قبل نمیشد.
2- احساسات آنها را تأیید کنید
امنیت عاطفی از درون میآید. این کار با آموزش به کودک شما برای شناسایی احساسات مختلف و راحت بودن با آنها آغاز میشود. نادیده گرفتن احساسات کودکان، مقابله با آن احساسات را حتی در آینده برای آنها دشوارتر میکند. بدتر از آن، ممکن است منجر به ایجاد احساسات ثانویه مانند شرم یا ترس شود. از فرصتهای روزمره برای کمک به بچهها برای ارتباط عاطفی با خود استفاده کنید. از احساسات به صورت غیر اتهامی صحبت کنید. وقتی بچههای ما میدانند که احساساتشان معتبر است، احتمالاً به روشهای مناسب به آنها واکنش نشان میدهند. به عنوان مثال، وقتی به فرزندتان میگویید که ناامیدی او را برای دستیابی به اسباب بازی مورد نظرش درک میکنید، نه تنها به او کمک میکنید تا نامی بر احساساتش بگذارد، بلکه او را قادر میسازید تا آن احساسات را بهتر درک کند.
بیشتر بخوانید: تاثیرات شگفتانگیز محبت و همدلی با کودک
3- احساسات خود را کنترل کنید
بهترین راه برای کمک به فرزندانمان برای یادگیری احساسات و ایجاد روابط ایمن عاطفی این است که ابتدا با احساسات خود مقابله کنیم. ناامیدی، شرم و احساس خشم گذشته ما میتواند ترسهایی را ایجاد کند که ممکن است بر نحوه والدین بودن ما تأثیر بگذارد. با احساسات خود کنار بیایید تا ناآگاهانه آنها را به فرزندتان منتقل نکنید. به عنوان مثال، عصبانیت خود را از فرزندتان پنهان نکنید، اما به یاد داشته باشید که بچهها ارتباط عاطفی والدین با یکدیگر و خودشان را تماشا میکنند تا ببینند که چگونه به سایر احساسات و رفتارها واکنش نشان میدهیم. گفتن جملهای مانند “من 5 دقیقه وقت میگذارم تا آرام شوم قبل از اینکه فریاد بزنم” به کودک نشان میدهد که همه خشم را تجربه میکنند، اما این احساسی است که میتوان آن را مدیریت کرد.
4- اول گوش کن بعد واکنش نشان بده
در آنچه ناگفته مانده است، خیلی چیزها بیان میشود. به یاد داشته باشید که بسیاری از رفتارهای کودکان توسط احساسات هدایت میشود. قبل از اینکه واکنشی نشان دهید، به ناگفتهها گوش دهید. وقتی پاسخ میدهید، در مورد نحوه برقراری ارتباط آگاه باشید. به یاد داشته باشید که صدا ابزار قدرتمندی است، لحن صدای شما گویای احساس شما است. گوش دادن فعالانه به فرزندتان همچنین به معنای پرسیدن سؤالاتی است که به او کمک میکند احساس امنیت کند: “میخواهی من با تو بیایم؟”، “ما چگونه میتوانیم آنرا بهتر کنیم؟” یا صرفاً گفتن “من اینجا هستم” به فرزندتان میتواند به ایجاد محیطی کمک کند که در آن احساس امنیت کند.
5- زمان بیشتری را برای ارتباط اختصاص دهید
گذراندن وقت با فرزندتان پیوند والدین و فرزندتان را تقویت میکند، اما این بدان معنا نیست که شما باید تمام وقت خود را با او بگذرانید. تحقیقات موجود میگوید کیفیت هر بار بر کمیت غلبه میکند! تعامل احساس امنیت را تقویت میکند. به عنوان مثال، قدرت لمس را فراموش نکنید. شواهد حاکی از آن است که لمس باعث بهبودی احساس میشود. دیوید لیندن، عصب شناس و نویسنده کتاب «لمس: علم دست، قلب و ذهن» پیشنهاد میکند که هیچ جایگزینی برای لمس وجود ندارد. به گفته وی، بیشتر اشکال تماس مناسب با کمک به ایجاد اعتماد و همکاری، پیوند را عمیقتر میکند. روابط ایمن عاطفی بر اساس اعتماد و پذیرش طرف مقابل ایجاد میشود. وقتی به فرزندتان نشان میدهید که او را میپذیرید و دوستش دارید، یک دنیا خوبی برای او انجام میدهید.
اگر میخواهید با کودک خود رابطهی صمیمی داشته باشید، بخوانید
کلام آخر: ایمنی عاطفی برای رشد کودکان مهم است. به همین دلیل است که ما باید به بچهها گوش دهیم و به آنها توجه زیادی کنیم. تا ببینیم در مورد چه چیزی صحبت میکنند و در درونشان چه میگذرد. هر کودکی شخصیت خاص خود را دارد و میخواهد به رسمیت شناخته شود و مورد احترام قرار گیرد. به همین دلیل است که ما همیشه باید با رفتار و بیان احساسات خود به فرزندان نشان دهیم که در کنارشان هستیم. به این ترتیب کودک متوجه میشود که چه اتفاقی در شرف وقوع است و احساس مهم بودن و پذیرفته شدن میکند که به نوبه خود احساس امنیت عاطفی را تحریک میکند.