امروزه متخصصان رشد کودک شروع به تأکید بر اهمیت زمان بازی برای رشد یادگیری ذهنی (رشد شناختی) کودکان کردند. البته که هر نوع بازی به یک اندازه در تقویت هوش کودکان تاثیر ندارد، فقط بازی‌های خلاقانه و تخیلی سهم قابل توجهی در رشد ذهنی و شخصیتی کودکان دارند.
بسیاری از والدین تصور می‌کنند که بازی برای کودکان زمان پرباری نیست و فکر می‌کنند که این زمان تلف شده است. علاوه بر این، با توجه به اینکه کودکان در یک محیط بسیار رقابتی تحت فشار زیادی قرار دارند، اکثر والدین تمایل دارند تا زمان بازی کودکان را به خاطر سایر فعالیت‌های مهم، مانند تکالیف، آموزش خصوصی، برای آمادگی برای آزمون‌ها و امتحانات کاهش دهند.
با این حال، یافته‌های محققان خلاف این را نشان می‌دهد و به والدین توصیه می‌کند اهمیت تفکر خلاق را درک کنند. فعالیت‌های زمان بازی‌های تقویت کننده هوش، تاثیر بسزایی در موفقیت کودک در زندگی، مدرسه و کار دارد. در این مطلب چند بازی گردآوری کرده‌ایم که به طور بالقوه می‌تواند هوش، حافظه و اعتماد به نفس کودک شما را بهبود بخشد.
6 بازی ساده برای تقویت هوش کودک:
بیشتر بخوانید: اهمیت پرورش خلاقیت در کودکان
1. بلوک‌های ساختمانی
بلوک‌های ساختمانی احتمالا از قدیمی‌ترین اسباب بازی‌های دنیا هستند. بلوک بازی، امتحان و آزمایش کردن را به کودک می‌آموزد؛ یعنی کودک یاد می‌گیرد فرضیه بسازد (“اگر این بلوک رو روی بلوک دیگه‌ای بگذارم چه اتفاقی می افته؟”) آن را آزمایش کند (“می افتند زمین”) و دوباره یک فرضیه جدید بسازد (“اگر بلوک بزرگتر را روی کوچکتر بگذارم روی زمین می افتد”). این شیوه ی تفکر، پایه ی تفکر علمی است.
استفاده از بلوک های ساختمانی در ابتدا باید الگو های ساده باشد. برای مثال ۲ بلوک و یکی هم بالاش، سه تا بلوک در یک ردیف و غیره. سپس از کودک خود بخواهید که این الگو را عین شما انجام دهد. بعدا از او بخواهید الگوی خود را بسازد. به مرور که مهارت کودک شما در ساخت بلوک‌ها و ساختن الگوها بیشتر شد، الگوها را پیچیده‌تر کنید.
در نهایت شما می‌توانید به کودک خود اجازه دهید که الگوهای مختلف را آزادانه و بدون هیچ قید و شرطی بسازد. بلوک‌های ساختمانی یک نمونه عالی به عنوان بازی هوش کودکان است و کودک پس از ساخت آن احساس اعتماد به نفس و غرور می‌کند.
2. پازل‌های کودکانه
وقتی صحبت از توسعه هوش در میان بسیاری از بازی ها می‌شود، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد پازل‌ها هستند. تخیل کودک آنها را قادر می‌سازد تا قطعات را با هم متحد کنند. به عنوان مثال، بررسی و مشاهده تصویر یک حیوان، و تلاش برای کنار هم قرار دادن پازل، مهارت‌های تفکر تحلیلی کودک را توسعه می‌دهد.
تشخیص تک تک قطعات و کنار هم قرار دادن قطعات مناسب با مشاهده و تجربه صحیح، یک بازی ضروری برای هوش و آگاهی فضایی بصری است. در یک پازل، کودکان باید برای دستیابی به هدف فکر کنند و راهبردهایی را توسعه دهند. این فرآیند شامل حل مسئله، مهارت‌های استدلال و توسعه راه‌حل‌هایی است که بعداً می‌تواند به زندگی شخصی/بزرگسالی آنها منتقل شود. همچنین، دستیابی به یک هدف، رضایت بسیار زیادی را برای کودک به ارمغان می‌آورد و در نتیجه باعث افزایش عزت نفس کودک می‌شود.
بیشتر بخوانید: ۶ بازی برای افرایش توجه و تمرکز کودکان
3. اسباب بازی‌های تو در تو
به کودک خود اسباب بازی‌های تو در تو و یا اسباب بازی‌هایی در سایزهای مختلف بدهید که کودک بتواند آنها در چند مرحله داخل هم بگذارد. شما همچنین می توانید از کاسه‌های مختلف، فنجان یا اسباب بازی‌هایی که از جعبه های مقوایی ساخته‌اید استفاده کنید. از کودک بخواهید که قسمت‌های مختلف را داخل یکدیگر قرار دهد. ابتدا با تعداد کم شروع کنید و سپس تعدادش رو بالاتر ببرید. مثل بازیبرج مکعبکه دارای ۱۰ مکعب در سایزهای مختلف هست که کودک باید به ترتیب سایزها مکعب‌ها را روی هم بچیند.
از طریق بازی‌های تو در تو کودک شما اندازه‌های مختلف و مهارت حل مسئله را از طریق استدلال منطقی می‌آموزد. اسباب بازی‌های تو در تو بخاطر به چالش کشیدن ذهن کودک یک نمونه عالی دیگر بعنوان بازی هوش کودکان است که هنگام خرید سیسمونی نوزاد بهتر است آن را تهیه کنید.
4. حدس بزنید چه کسی
در میان بازی‌های رشد ذهنی کودکان، “حدس بزنید کی” احتمالا یکی از قدیمی ترین بازی‌ها است. در تعداد انگشت شماری از کارت‌ها شخصیت‌های محبوب وجود دارد. بازیکن باید با پرسیدن سوالاتی مانند رنگ مو، رنگ چشم، عینک زدن و … شخصیت را پیدا کند. بنابراین، “حدس بزنید چه کسی” را می‌توان به عنوان نوع تقویت کننده هوش و حافظه یک بازی (و همچنین سرگرم کننده) طبقه بندی کرد.
5. بازی تضاد
تصاویری از چیزهای مختلف را جمع آوری کنید یا خودتان بکشید، از چیزهایی که مخالف هستند مانند بزرگ و کوچک، سخت و نرم، بالا و پایین، داخل و خارج و غیره. تصاویر را در کارت بچسبانید. در مورد مفهوم مخالفت و تضاد با کودک خود صحبت کنید. کارت ها را روی میز مخلوط کنید. یک کارت را انتخاب کنید و آنچه را که تصویر نشان می‌دهد برای او شرح دهید. مثلا “این شیء یا لباس بزرگ است، شکل کوچکش کجاست؟
6. بازی جنگا – Jenga
بازی‌هایی که هوش را برای کودکان بهبود می‌بخشند، گاهی اوقات می‌توانند برای بزرگسالان نیز بسیار سرگرم‌کننده باشند، و Jenga یکی از این بازی‌ها است. با چیدمان 54 منشور مستطیل شکل که روی هم چیده شده‌اند، هر قطعه یکی یکی کشیده می‌شود تا برج را در کنار هم نگه دارند. بازیکنی که با کشیدن یکی از مهره ها باعث سقوط برج شود، بازی را می‌بازد. بازی به همان اندازه که توجه نیاز به مهارت فیزیکی دارد. انتخاب این نوع بازی‌ها به کودکان اجازه می‌دهد تا ژیمناستیک مغزی زیادی انجام دهند.
کلام آخر: برخلاف تصور رایج، تقویت هوش کودک به این معنا نیست که آنها را وادار به خواندن کتاب‌های عجیب غریب و انجام هزاران تست و سوال هوشی یا رفتن به کلاس‌هایی با این عنوان کنید. چیزی که در این باره مهم است دقیقا فعالیت‌ها و و بازی‌هایی است که کودکان انتخاب می‌کنند.
ما در این مقاله تعدادی از بازی‌های مفید در این زمینه را به شما معرفی کردیم، کافی است با توجه به علاقه و ظرفیت‌های ذهنی مختلف فرزندتان، در جهت تقویت انواع هوش گام بردارید.
