تربیت کودکانی محترم و با رفتار خوب، به این معناست که به کودکان یاد دهید گاهی اوقات باید به دیگران و ما “نه” بگویند. توانمندسازی کودکان برای “نه” گفتن مناسب به بزرگسالان، ارزش این فرآیند را دارد که به آن‌ها زمان و چگونگی را آموزش دهید. دادن توانایی انتخاب به کودک به او قدرت می‌دهد تا از سنین پایین به احساسات خود گوش دهد و با نشان دادن این‌که آن‌ها خودشان را بهتر می‌شناسند، قدرت اصیلشان را به آن‌ها آموزش می‌دهید. توانایی فرزند شما در “نه گفتن” به این معنی نیست که او می‌تواند به هر چیزی و همه چیز نه بگوید. گفتن این‌که نمی‌خواهند شخص خاصی آن‌ها را در آغوش بگیرد، با “نه گفتن” زمانی که از آن‌ها خواسته می‌شود تکالیفش را انجام دهد، متفاوت است. در این مقاله خواهید خواند:
- پیامدهای ارزشمند آموزش “نه گفتن” به کودکان
- راه‌های تقویت مهارت نه گفتن در کودک
- 3 مثال ساده برای آموزش نه گفتن به کودک
پیامدهای ارزشمند آموزش “نه گفتن” به کودکان
برای محافظت: وقتی به آموزش “نه گفتن” فکر می‌کنید، اولین چیزی که ممکن است به ذهنتان خطور کند، حفظ امنیت شخصی فرزندتان است. ما باید به کودکان بیاموزیم که اگر سلامت یا امنیت آن‌ها به هر نحوی تهدید می‌شود، باید نه بگویند. در مورد تلاش برای سوء استفاده فیزیکی یا جنسی، گفتن مکرر «نه!» همراه با اقدامات محافظتی مانند لگد زدن، جیغ زدن، فریاد زدن برای کمک و غیره بسیار مهم است. کودکان باید بدانند که هرگز کسی اجازه ندارد آن‌ها را به گونه‌ای لمس کند که باعث ناراحتی آن‌ها شود و “نه گفتن” اولین دفاع آن‌هاست.
برای حفظ هویت: از ما خواسته می‌شود که کارهای زیادی در زندگی انجام دهیم، برخی خوب و برخی نه چندان خوب. برخی از فعالیت‌ها ممکن است برای ما جالب باشد، برخی ممکن است نه. آموزش مهارت “نه گفتن” به کودکان این امکان را به آن‌ها می‌دهد تا اعمال خود را کنترل کنند، ترجیحات شخصی خود را تعریف کنند و به نظرات خود پایبند باشند.
برای ایجاد یک تصویر مثبت از خود: آموزش توانایی “نه گفتن” محترمانه، به تقویت اعتماد به نفس و به عزت نفس خوب کمک می‌کند. مهارت “نه گفتن” نیز ابزاری قاطعانه است که به تقویت قدرت و استقلال کمک می‌کند. او تنها برای راضی کردن دیگران پاسخ بله را به آن‌ها نمی‌دهد و با فکر کردن به موقعیت‌هایی که با آن‌ها روبه‌رو شده، ذهنش را پرورش می‌دهد.
راه‌های تقویت مهارت نه گفتن در کودک
برای نظرات آن‌ها ارزش قائل شوید. اگر فرزندان ما بتوانند نظرات متفاوت خود را با روش‌های مودبانه بیان کنند و ما به آن‌ها بازخورد مثبت بدهیم، به آن‌ها می‌آموزد که چگونه افکار خود را با اعتماد به نفس و احترام به اشتراک بگذارند.
مهارت‌های ارتباطی غیرکلامی را نشان دهید. مهارت‌های ارتباط غیرکلامی خوب، مانند حفظ تماس چشمی و استفاده از زبان بدن مناسب، که با زبان گفتاری منطبق باشد را الگوبرداری کنید. همچنین بخوانید: زبان بدن کودک
توضیح دهید که یک نه ساده ممکن است همیشه کافی نباشد. به کودک خود در مورد ارائه توضیح در هنگام نه گفتن آموزش دهید. به عنوان مثال، “نه، من بعد از مدرسه نمی‌توانم بازی کنم، زیرا فردا امتحان مهمی دارم و باید مطالعه کنم.”
به آن‌ها بفهمانید که گاهی تکرار ضروری است. وقتی صحبت از فشار همسالان به میان می‌آید، یک‌بار نه گفتن همیشه کارساز نیست. کودکانی که مایلند چندین بار و به طرق مختلف نه بگویند، این پیام را می‌رسانند که در تصمیمات خود ثابت قدم خواهند ماند.
توضیح دهید که نه گفتن با رد کردن یکسان نیست. رد کردن یک درخواست با رد یک شخص یکسان نیست. به کودک خود اطمینان دهید که منافع متضاد و اختلاف عقاید بخشی از روابط انسانی است.
در ادامه 3 مثال ساده برای آموزش نه گفتن به کودک و این‌که چه زمانی باید آن را بگوید، آورده شده است:
1- اگر در پارک بازی می‌کنید و یک بزرگسال از شما می‌خواهد برای عکس گرفتن ژست بگیرید، اما شما علاقه‌ای به آن ندارید، وقت آن است که به یک بزرگسال «نه تشکر» بگویید.
2- اگر بزرگ‌سالی خواست شما را در آغوش بگیرید، اما شما احساس ناراحتی می‌کنید یا آن را نمی‌خواهید، باید به او بگویید «نه متشکرم». درباره آزار جنسی کودکان ما مقصریم. کودکانی که مورد سوءاستفاده و تجاوز قرار می‌گیرند، مهارت نه گفتن را بلد نیستند. این کودکان نمی‌توانند به خواسته کسانی که از آن‌ها سوء استفاده می‌کنند پاسخ منفی دهند و همیشه با سکوتی که به خاطر انفعال شان به آن دچار شده اند، خود را به یک قربانی تبدیل می‌کنند.
3- اگر فردی بزرگسال به قسمت‌های شخصی (خصوصی) شما دست زد، باید همیشه بگویید «نه» و «بس کن». اگر کسی به اندام خصوصی شما دست زد بدوید و به والدینتان یا یک بزرگسال بگویید. مهم نیست که کسی چه می‌گوید، شما با نه گفتن به مشکل نخواهید خورد.
برخی والدین گمان می‌کنند که با آموزش نه گفتن به کودک، آن‌ها دیگر حرف گوش نیستند و نمی‌توانند آن‌ها را کنترل کنند؛ در صورتی که این طرز فکر کاملا اشتباه است و کودک ممکن است خود را تسلیم هر نوع خواسته بیمارگونه و آزاردهنده ای از طرف دیگران کنند. نگرانی‌هایی از این قبیل، “شاید دیگر از من حرف شنوی نداشته باشد” یا «کودک 3 یا 7 ساله من چگونه می‌داند که چه زمانی مناسب برای «نه» گفتن است و چه زمانی نیست؟» طبیعی هستند. با این حال، علیرغم ترس‌ها و نگرانی‌هایی که ممکن است داشته باشید، واقعیت این است که تربیت کودکانی که به طور مناسب به بزرگسالان «نه» بگویند، می‌تواند خطر سوء استفاده و خطر برخوردهای جنسی ناخواسته و آزار دهنده را کاهش دهد و این می‌تواند حس اعتماد به نفس را در کودک شما القا کند که به رشد و موفقیت او در طول زندگی کمک می‌کند.
کلام آخر: اگر بتوانیم فرزندانمان را در محیطی تربیت کنیم که به آن‌ها اجازه “نه گفتن” بدهد، واقعاً آن‌ها را برای دنیای بیرون آماده می‌کنیم. ما به آن‌ها یاد می‌دهیم که مجبور نیستند کاری را انجام دهند که احساس راحتی نمی‌کنند و آموزش این مهارت به تقویت اعتماد به نفس کودک کمک می‌کند.
