بی‌اشتهایی یک اختلال خوردن است که با مصرف بسیار کم غذا و یا فعالیت بدنی بیش از حد مشخص می‌شود. بی اشتهایی کودکان می‌تواند منجر به علائم شدیدی مانند توقف رشد، تحلیل استخوان، آسیب به اندام‌های اصلی مانند قلب و حتی مرگ شود. در این مقاله علت، راه‌های تشخیص، پیشگیری و درمان بی اشتهایی در کودکان را بخوانید.
علت‌های رایج بی‌اشتهایی در کودکان
علت بی اشتهایی کودکان مشخص نیست. به نظر می‌رسد که ژنتیک و محیط دو فاکتور اساسی هستند که در آن نقش دارند. اما شایع‌ترین علت بی اشتهایی در کودکان عبارتند از:
- در برخی از مواقع بروز بیماری و یا مصرف بعضی از داروها می‌تواند بر اشتهای کودک اثر منفی بگذارد. در دوره بیماری تمامی عملکردهای بدن از جمله گوارش دچار مشکل می‌شوند. در نتیجه کودک دچار بی‌اشتهایی می‌شود.
- بی‌اشتهایی کودک می‌تواند به علت کمبود روی در بدن باشد. با ایجاد تغییر در رژیم غذایی کمبود این عنصر به راحتی قابل جبران است. از جمله مواد غذایی حاوی مقادیر زیاد روی شامل مرغ، بادام هندی، سبوس گندم و تخم کدو می‌باشند.
- استرس و افسردگی اثرات منفی زیادی بر کودکان دارد. از جمله این اثرات کاهش اشتها می‌باشد.
- کم خونی یکی از علت‌های بی‌اشتهایی در کودکان است. کودکان مبتلا به کم‌خونی معمولاً کسل، خسته و زودرنج می‌باشند. کم‌خونی در صورت عدم درمان می‌تواند در رشد کودک و عملکرد او در مدرسه اختلال ایجاد کند. توصیه می‌شود جهت اطمینان از کم‌خونی کودک از آزمایش خون استفاده شود.
بیشتر بخوانید: چرا کودکم بی اشتها و بدغذا است؟ + راه حل درمان
علائم بی‌اشتهایی در کودکان
- خشکی شدید پوست
- دهیدراسیون (کم شدن مایعات بدن)
- شکم درد
- یبوست
- بی‌حالی
- سرگیجه
- خستگی شدید
- حساسیت نسبت به دمای سرد
- لاغری غیر طبیعی
- نازک و ضعیف شدن موها
- زرد شدن رنگ پوست
ممکن است این علائم شبیه بیماری‌های دیگر به نظر برسند. بنابراین بهتر است کودکتان را برای تشخیص دقیق پیش پزشک ببرید. تشخیص و درمان زود هنگام برای حفظ حیات ضروری است. پزشک به شما و فرزندتان کمک می‌کند از مشکلات احتمالی آتی جلوگیری نمایید.
بی‌اشتهایی کودکمان را چطور درمان کنیم؟
روش درمان به علائم، سن، وضعیت سلامت عمومی کودک و شدت بیماری بستگی دارد.
معمولا درمان ترکیبی از موارد زیر است:
- درمان فردی
- درمان خانوادگی
- تغییرات رفتاری
- توانبخشی تغذیه‌ای
- در مورد کودکان افسرده، احتمال تجویز داروی ضد افسردگی هم وجود دارد
بی‌اشتهایی وضعیت جدی است که باعث مشکلات متعدد سلامت می‌شود. گاهی اوقات شدت بیماری آنقدر زیاد است که می‌تواند منجر به مرگ شود. به همین خاطر لازم است کودک بطور همزمان تحت نظر متخصص اطفال و کارشناس تغذیه باشد. والدین در هر درمانی نقش اساسی دارند. ممکن است کودک به علت مشکلات مربوط به کاهش وزن و اثرات سوء تغذیه نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.
بیشتر بخوانید: چگونه کودکان را به خوردن غذای سالم تشویق کنیم؟
راهکارهایی خانگی برای درمان بی اشتهایی کودکان
درمان بد غذایی و بی اشتهایی کودکان، به زمان و انرژی شما نیاز دارد. نصیحت‌ها و تهدیدهای شما در گوش کودک فرو نخواهد رفت؛ باید رفتار خود را طوری مدیریت کرده تا کودکتان از غذا خوردن به عنوان یک کار سخت و آزار دهنده یاد نکند.
-
تنوع غذایی
کودکان نیاز به هیجان و تجربه‌های جدید دارند پس سعی کنید غذاهای متنوع برای کودک تهیه کنید. بهتر است کودکتان را از سنین پایین به خوردن غذاهایی با چاشنی‌های مختلف عادت دهید. این گونه در سنین بالاتر کمتر با لجبازی‌های او در غذا نخوردن مواجه می‌شوید.
-
به کودک اجازه دهید با شما آشپزی کند.
کودکان کم سن و سال عاشق این هستند که در آماده کردن غذا کمک کنند. نگران نباشید حتی اگر هنوز به سنی نرسیده باشند که بتوانند نزدیک چاقو شوند، کارهای زیادی هست که می‌توانید به آنها بسپارید.
-
مصرف روی جهت رفع بی اشتهایی کودکان
مصرف عنصر روی جهت بهبود عملکرد گوارش ضروری است. در صورتی که میزان اسید کلریدریک در معده طبیعی باشد، فرایند هضم غذا تنظیم می‌شود. در کنار مصرف مواد غذایی حاوی روی، طبق دستور پزشک متخصص کودکان می‌توان از مکمل‌های روی نیز استفاده کرد.
-
در بین وعده‌های اصلی غذا نباید غذای دیگری به کودک داد.
اگر کودک مشکلی در غذا خوردن ندارد و به مقدار کافی غذا می‌خورد. اشکالی ندارد که به او اجازه بدهیم در بین وعده‌های غذایی میوه یا شیر بخورد. اما اگر غذا نمی‌خورد نباید به او چیز دیگری داد و باید بفهمد که تا وعده غذایی بعدی باید صبر کند.
-
از شیر گرفتن
در صورتی که کودک هنوز از شیر مادر گرفته نشده است، معمولا رغبت کمتری به غذا نشان می‌دهد. بنابراین سعی کنید پس از یک سالگی به مرور او را از شیر بگیرید تا به غذا خوردن عادت کند. شیر دارای مواد مغذی بسیاری می‌باشد ولی به تنهایی یک وعده غذایی کامل محسوب نمی‌شود.
-
نوشیدن آب پیش از صرف غذا
نوشیدن آب پیش از صرف غذا آب از دست رفته بدن را تامین کرده و همچنین دستگاه گوارش را نیز برای ورود غذا آماده می‌کند. این دو عامل سبب افزایش اشتهای کودک شده و کودک دوباره احساس گرسنگی می‌کند.
-
فعالیت جسمانی
ورزش کردن دارای فواید بسیاری برای کودک می‌باشد. فعالیت جسمانی باعث مصرف انرژی در بدن می‌شود. مصرف انرژی باعث تحریک دستگاه گوارش شده و اشتهای کودک را افزایش می‌دهد. معمولاً کودکانی که به مقدار زیادی ورزش می‌کنند و دارای فعالیت‌های جسمانی زیادی هستند به ندرت دچار بی‌اشتهایی می‌شوند.
-
مراجعه به پزشک متخصص تغذیه
در صورتی که رفتار صحیح شما نتوانست کودک را مجاب به غذا خوردن کند، مراجعه به پزشکان مربوطه و حتی مصرف دارو ضروری است. اما برای دارو لطفا عجله نکرده و راه‌های دیگری که مشاور توصیه می‌کند را امتحان نمایید.
-
خوراکی‌های اشتها آور
گنجاندن برخی مواد خوراکی در رژیم غذایی کودک سبب افزایش سوخت و ساز بدن و تحریک اشتهای آنها می‌شود. مواد غذایی که باعث افزایش اشتهای کودک می‌شوند عبارتند از:
- آب لیمو
- آلو
- هلو
- ماست و نعنا
- تخم کدو
- آب هویج
- بادام زمینی
- زنجبیل
- گشنیز
- فلفل سیاه
- سیر
کلام آخر: امیدواریم بعد از مطالعه این مقاله و آشنا شدن با علت بی‌اشتهایی کودکان کمی به کاهش دغدغه شما و پیدا کردن راه حلی در این زمینه کمک کرده باشیم. اگر به جز موارد اشاره شده روش‌های دیگری برای بهبود اشتهای کودکان می‌شناسید، می‌توانید تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
