بارها شنیده ایم که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است؛ شاید علت آن طی کردن پروسه درمان (کوتاه/ طولانی)، هزینه ی مداوا و گاهی معالجه بسیار دردناک و حتی ناراحت کننده و ملال آور برای خود بیمار و اطرافیان باشد. در مورد جلوگیری از آسیب های دندانی کودکان هم مراقبت های اولیه برای پیشگیری از صدمات دندانی همیشه مهم تر از درمان است و در صورت بروز آسیب های دندانی، تشخیص و درمان به موقع نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله خواهیم خواند:
- پیشگیری از آسیب های دندانی
- چه موقع باید برای درمان کمک گرفت؟
- معاینه فیزیکی و درمان
- آزمایشات تصویر برداری بسته به میزان آسیب
جلوگیری از آسیب های دندانی
باید به کودکان آموزش داد که چیزی را به جز غذا یا نوشیدنی در دهان خود قرار ندهند. همچنین مهم است که کودکان هنگام غذا خوردن و آشامیدن بنشینند، به‌ویژه هنگام استفاده از نی یا خوردن خوراکی‌های روی چوب (به عنوان مثال، بستنی، آب نبات چوبی و…). غذا خوردن در اتومبیل همچنین می‌تواند منجر به صدمه شود، به خصوص اگر کودک روی صندلی‌ای قرار بگیرد که کیسه هوا در آن باز شود.
مراقبین کودک باید در مورد مشارکت در ورزش‌ها و فعالیت‌های مناسب، سن و رشد کودک را در نظر بگیرند. والدین باید اقدامات کلی برای ایمنی خانه و اتاق کودک مانند نصب در برای راه پله و رفع خطرات احتمالی درهنگام دویدن و یا بازی کردن کودکان را انجام دهند. همچنین بر فعالیت‌هایی که می‌توانند منجر به آسیب دندان و یا صدمات کلی به کودک شوند، نظارت کامل داشته باشند. متخصصان اطفال می‌توانند از اقدامات پیشگیرانه آسیب‌های دندانی حمایت کنند و آن‌ها را در ملاقات‌های خود به کودکان آموزش دهند.
اگرچه این اقدامات از همه آسیب‌های دندانی جلوگیری نمی‌کند، اما می‌تواند بروز و شدت آن‌ها را کاهش دهد. استفاده مناسب از محافظ دهان در حین ورزش می‌تواند آسیب دندان را به حداقل برساند. به عنوان بخشی از قوانین ورزشی قبل از شرکت، پزشکان باید محافظ دهان ورزشی را برای جلوگیری از صدمات دهانی مرتبط با ورزش توصیه کنند. در حال حاضر، انجمن ملی دو و میدانی ایالات متحده برای 4 ورزش محافظ دهان را در نظر گرفته است (هاکی روی یخ، لاکروس، هاکی روی زمین و فوتبال امریکایی).
انجمن دندانپزشکی آمریکا استفاده از محافظ دهان را در 29 فعالیت ورزشی توصیه می‌کند. محافظ‌های دهان ورزشی می‌توانند از مواد مختلفی ساخته شوند: کوپلیمر پلی وینیل استات، پلی اتیلن یا اتیلن وینیل استات، پلی وینیل کلراید، لاستیک یا پلی اورتان. محافظ دهان را می‌توان به صورت سفارشی در مطب دندانپزشکی و از قوس فک بالا بیمار تهیه کرد و همچنین می‌توان آن‌ها را معمولاً در فروشگاهی که وسایل مربوط به ورزش را ارائه می‌دهد، خریداری کرد.
محافظ‌های خریداری شده را می‌توان با جوشاندن محافظ دهان برای نرم شدن مواد و سپس گاز گرفتن برای ایجاد شکل گرفتن فرم دندان‌های بالا قالب گیری کرد، که به ایجاد تناسب بهتر کمک می‌کند. مطالعات تأثیرگذار نشان داده است که استفاده از هر نوع محافظ دهان در مقایسه با عدم استفاده از محافظ دهان، خطر آسیب دندان را کاهش می‌دهد.
چه موقع باید برای درمان کمک گرفت؟
بسیاری از والدین نمی‌دانند که پس از آسیب دندان یا دهان، آیا نیاز است که فرزندشان تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد یا خیر. کودکانی که هر یک از علائم زیر را دارند باید توسط یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی معاینه شوند. بسته به شرایط خاص، ممکن است این کار را از طریق تلفن، در مطب متخصص اطفال یا دندانپزشک یا در بخش اورژانس انجام گیرد:
- در صورت وجود درد، حساسیت (به گرما/سرما یا فشار) در دندان
- در صورت شکستگی، شل شدن یا کنده شدن دندان پس از ضربه (ممکن است دندان بلعیده شود)
- در صورت وجود خونریزی که پس از فشار دادن به مدت 10 دقیقه متوقف نمی‌شود.
- در صورت وجود درد در فک هنگام باز یا بسته شدن دهان
- در صورت مشکل در بلع یا تنفس
- اگر جسمی در سقف دهان، گونه، زبان یا گلو گیر کرده است (آن را جدا نکنید)
- اگر بریدگی بزرگ یا شکافی در داخل دهان یا روی صورت وجود داشته باشد.
- اگر بر روی لب برشی وجود داشته باشد که از مرز لب به پوست اطراف آن کشیده شود.
- اگر کودک ضعف، بی‌حسی، تاری دید یا مشکل در گفتار دارد.
- اگر والدین نگران وضعیت کودک هستند.
- اگر کودک پس از آسیب دهان یا دندان، دچار تب یا سایر علائم عفونت شود (قرمزی موضعی، چرک، افزایش درد)؛ علائم عفونت جدی‌تر، ممکن است شامل گردن درد یا گرفتی آن، ناتوانی در بازکردن کامل دهان، آبریزش بینی یا درد قفسه سینه باشد.
بیشتر بخوانید: رایج‌ترین آسیب های دندانی در کودکان
معاینه فیزیکی و درمان
والدین یا کودک باید سعی کنند نحوه ایجاد آسیب را شرح دهند. اگر به هر دلیلی شک ایجاد شود که بزرگسال یا کودک دیگری به طور عمدی به کودک صدمه زده است، باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در میان گذاشته شود. در طول معاینه فیزیکی، پزشک معالج دهان گلو، سر، گردن و بدن کودک را معاینه می‌کند.
آزمایشات تصویر برداری بسته به میزان آسیب
کودکان اغلب به آزمایش تصویربرداری (اشعه ایکس)، توموگرافی کامپیوتری (CT) ، تصویربرداری مغناطیسی MRI)) نیاز دارند. آزمایش تصویر برداری می تواند به تعیین شکستگی استخوان، آسیب به ریشه دندان، آسیب به رگ خونی یا بلعیدن جسم خارجی، به عنوان مثال تکه ای از دندان کمک کند. هر کودک مبتلا به آسیب دندان یا دهان به آزمایش تصویر برداری نیاز ندارد.
نکاتی که پس درمان باید به آن‌ها توجه کرد
- بهبودی پس از آسیب دندان نیاز به رعایت بهداشت دهان و دندان دارد.
- مالیدن ناحیه با 01٪ کلرهگزیدین دو بار در روز، به مدت 10-14 روز خطر عفونت را کاهش می دهد.
- یک رژیم غذایی نرم همچنین به سفت شدن دندان های شل کمک می‌کند.
- در کودکان خردسال و نوزادان مبتلا به زخم دهان، صدمات غیر تصادفی را در نظر بگیرید.
بیشتر بخوانید: مهم‌ترین نکات جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان
کلام آخر: اکثر کودکان به طور کامل از صدمات دهان و دندان بدون عارضه بهبود می یابند. با این حال، درمان سریع و پیگیری منظم به اطمینان از بهترین نتیجه ممکن کمک می کند.
ممنون که ما را در خواندن این مقاله همراهی کردید، نظرات و پیشنهادات خود را در مورد این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
