کلمات مهم هستند و به گفته محققان دانشکده پزشکی هاروارد که تأثیر سوء استفاده کلامی بر رشد مغز کودکان را مورد مطالعه قرار دادند، گفتن کلمات نادرست به کودکان می‌تواند آسیب‌های زیادی را به همراه داشته باشد. محققان به این نتیجه رسیدند که آزار کلامی مزمن و شدید (شامل سرزنش، فحش، توهین، انتقاد، تحقیر و تهدید) می‌تواند کودکان را به اختلال استرس پس از سانحه و مشکلات پرخاشگری، بزهکاری و مهارت‌های اجتماعی سوق دهد. گاهی ممکن است متوجه تأثیر ناخواسته برخی از کلمات بر روی فرزندتان نباشید. متاسفانه، برخی از رایج‌ترین عبارات ظاهراً معمولی که والدین اغلب استفاده می‌کنند، می‌تواند تأثیر منفی بر عزت نفس، اعتماد به نفس و حتی جاه‌طلبی کودکان داشته باشد. بچه‌ها ممکن است عبارات خاصی را اشتباه تفسیر کنند یا به جملات به ظاهر بی ضرر اهمیت دهند. به عنوان مثال، در اینجا هفت عبارت آشنا وجود دارد که ممکن است بخواهید از گفتن آن‌ها به فرزندان خود اجتناب کنید.
1- تو بچه بدی هستی
گاهی اوقات بچه‌ها دست به انجام رفتارهایی می‌زنند که از درک بزرگسالان خارج است. آن‌ها ممکن است برهنه در اطراف خانه بدوند، یا صداهای بلند یا حرف‌های ناخوشایند بزنند. در بدترین حالت والدین احساس می‌کنند کودک عامدانه آن رفتارها را می‌کند و قصد آزار آن‌ها را دارد. هنگام تجربه خشم ناشی از آن لحظات سخت که در نتیجه گوش به حرف ندادن بچه‌ها روی می‌دهد، میل به پرسیدن از یک بچه که چرا اینقدر بد هستی یا حتی گفتن اینکه تو بچه بدی هستی غیر قابل مقاومت می‌شود. بچه‌ها به دلایل بسیار متفاوتی بد رفتار می‌کنند و هیچ‌کدام از آن‌ها به این دلیل نیست که افرادی پر از نفرت و کینه توز هستند. گفتن چنین جمله‌ای به کودک، این امکان را فراهم می‌کند که آن را باور کند و واقعا منجر به رفتار بدتر و مجموعه‌ای از مسائل روانی از جمله افسردگی و اضطراب شود.
2- اگر این کار را انجام دهی…
در تلاش برای اطمینان از اینکه کودک به سمت رفتارهای ممنوعه منحرف نمی‌شود، والدین ممکن است از زبان تهدید‌آمیزی در مورد یک رویداد فرضی استفاده کنند، مانند “اگر زمانی تو را در حال انجام آن کار بگیرم، تو را تنبیه خواهم کرد” یا پیامدهای به همان اندازه خشن دیگر. چنین زبانی ممکن است به سادگی مانع از اعتماد کودک به شما و کمک خواستن در موقعیت‌های مشکل ساز شود. بهتر کاری کنید که فرزندتان همیشه راحت به شما اعتماد کند، مهم نیست که در آینده چقدر با مشکل مواجه خواهد شد.
3- از تو ناامید شده‌ام
این که والدین گاهی از کودک ناامید شوند کاملا طبیعی است، اما به یاد داشته باشید که مشکل رفتار فرزند شماست، نه خود کودک. در واقع شما از عدم توانایی کودک در انجام یک کار خاص ناامید شده‌اید نه خود او، در حالی که این تمایز همان چیزی است که شما ممکن است قصد دارید با این جمله بیان کنید، این تفاوت ممکن است واضح نباشد. اگر در گفتن اینکه به رفتار کودک واکنش نشان می‌دهید، صریح نباشید، این عبارت ممکن است به معنای واقعی کلمه گرفته شود و کودک شما ممکن است تصور کند که انتظارات را برآورده نکرده است و آن چیزی نیست که شما می‌خواستید. برخی پیشنهاد می کنند که از کلمه “ناامید” به طور کامل اجتناب کنید تا به معنای احساس نارضایتی از کودک نباشد.
4- من این کار را برای تو انجام می‌دهم
اگر جزو والدینی هستید که سرتان شلوغ است و باید کارهای زیادی را در مدت زمان محدود انجام دهید، واضح است که هر از گاهی از بچه‌هایتان ناامید می‌شوید و می‌خواهید به کارهای آن‌ها سرعت دهید. فرقی نمی‌کند که در بستن بند کفش‌هایشان، مرتب کردن تخت خواب کودک خود تلاش می‌کنند و یا …، سعی کنید در مقابل میل به ورود برای کمک مقاومت کنید. پشتکار منجر به موفقیت می‌شود و موفقیت‌ها اعتماد به نفس بچه‌ها را افزایش می‌دهد. اگر مدام تلاش‌های بچه‌ها را متوقف کنید، آن «من می‌توانم» سالم را خاموش می‌کنید. همچنین ممکن است پیامی ارسال کنید که فکر نمی‌کنید آن‌ها قادر به انجام کار هستند.
5- عجله کن
همه پدر و مادرهای جوان فرزندی دارند که می‌خواهد کارهایش را به تنهایی انجام دهد. اگر در این شرایط از کودک می‌خواهید عجله کند، سخت در اشتباهید زیرا این رفتار باعث احساس گناه در کودک می‌شود و این احساس بدون ایجاد انگیزه برای انجام سریعتر کار، احساس بدی در کودک به وجود می‌آورد. احساس گناه مانع رسيدن به خود‌باوری است، بنابراین سعی کنید خودتان را کنترل کنید و زمان کافی را به کودکتان بدهید.
6- باید دائما تمرین کنی
تمرین مطمئناً منجر به پیشرفت می‌شود، اما حتی اگر کودک شما تمام زندگی‌اش در فوتبال خلاصه شود، بعید است که او رونالدو بعدی شود. حتی اگر دختر شما ساعت‌ها در هفته را با مربیان آواز تمرین کند تا “ساز” خود را بهبود بخشد، در واقع شانس او برای رسیدن به جایگاهی در American Idol بسیار اندک است. این ادعا که “تو باید همیشه در حال تمرین باشی تا بهترین شوی” در واقع می‌تواند فرزند شما را ناامید و دلسرد کند.
7- از فلانی یاد بگیر
در مورد ضربه زدن به عزت نفس صحبت می‌کنیم! هر کودکی مهارت‌های منحصر به فردی دارد، اما ممکن است وسوسه‌انگیز باشد (به‌ویژه در لحظه‌های ناامیدی) که ویژگی‌های خوب یک کودک را برای کودک دیگر آرزو کنیم. به عنوان والدین، گاهی فقط قصد تخلیه خشم خود را دارید. همان‌طور که می‌دانید هر کودکی ویژگی‌ها و مهارت‌های شگفت انگیز و فردی زیادی دارد. متأسفانه، کودک اغلب می‌شنود: “شما به اندازه (فلانی) خوب، توانا، باهوش و … نیستید. و چنین برچسب‌هایی ممکن است سال‌ها پس از گفته شدن لحظه‌ای یکی از والدین با کودک باقی بماند.
بیشتر بخوانید: چرا باید از مقایسه کردن کودکان خود با دیگران بپرهیزیم
کلام آخر: در واقع، هیچ کس کامل نیست، به خصوص والدین! اکثر ما احتمالاً عبارات فوق‌الذکر و عبارات مشابه آن‌ها را گاهی به زبان آورده‌ایم. وقتی اشتباه می‌کنید و از کلمات یا عبارات بالقوه مضر استفاده می‌کنید، بهتر است کمی عقب‌نشینی کنید، خودتان را ببخشید – این درسی است که ارزش آموزش دادن به فرزندتان را دارد – سپس عذرخواهی کنید. «متاسفم» عبارتی است که می توانید مطمئن باشید به فرزندتان آسیبی نمی‌رساند.
