داشتن یک دوست صمیمی، بازی با بچه‌های دیگر و رفتن به جشن تولد برای اکثر بچه‌ها، فعالیت‌های معمولی است. آکادمی اطفال آمریکا بیان می‌کند که «توانایی دوست یابی یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های دوران کودکی و مهارتی اجتماعی است که در طول زندگی آن‌ها دوام می‌آورد. دوستی‌ها به رشد عاطفی و اخلاقی بچه‌ها کمک می‌کند و مهارت‌های اجتماعی را تقویت می‌کند. نه تنها بچه‌ها یاد می‌گیرند که چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند، بلکه دوستی‌های سالم می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا کنترل احساسات خود را یاد بگیرند و احساسات خود را به طور سازنده بیان کنند.
با این حال، برخی از کودکان از نظر اجتماعی با مشکل مواجه می‌شوند و در دوست یابی و حفظ آن‌ها مشکل دارند. اگر به نظر می‌رسد فرزند شما دوستانی ندارد یا به ندرت برای بازی با کودکان دیگر دعوت می‌شود، این امر می‌تواند برای هر دوی شما ناراحت کننده باشد. بسیاری از کودکان ممکن است برای برقراری ارتباط با همسالان خود به حمایت بیشتری نیاز داشته باشند. راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید به آن‌ها کمک کنید تا در دنیای اجتماعی خود حرکت کنند و دوستی‌های با کیفیتی ایجاد کنند.
چرا توانایی دوست یابی و دوستی ها مهم هستند؟
دوست‌یابی بخش مهمی از رشد و بخش مهمی از رشد اجتماعی و عاطفی کودک است. دوستی‌ها به بچه‌ها کمک می‌کند تا عزت نفس و اعتماد به نفس پیدا کنند. دوستی‌های مثبت همچنین ممکن است مانعی محافظ در برابر زورگویی و قلدری ایجاد کنند. تحقیقاتی نشان می‌دهد داشتن دوستی‌های باکیفیت ممکن است به جلوگیری از زیر بار زور رفتن کمک کند و در مواردی که قلدری رخ می‌دهد، ممکن است مقابله با آن را برای بچه‌ها آسان‌تر کند.
دوستی سالم همچنین مهارت‌های مهم زندگی مانند نحوه همکاری با دیگران را آموزش می‌دهد. بچه‌هایی که دوستی محکمی دارند، یاد می‌گیرند که چگونه تعارضات را حل کنند و شایستگی اجتماعی ایجاد کنند. دوستی‌های سالم همچنین می‌تواند برای بچه‌ها توانمند باشد و حس تعلق و هویت را ایجاد کند.
در این شرایط، فشار همسالان مثبت می‌شود، به‌ویژه اگر بچه‌ها یکدیگر را تشویق کنند تا به انجام فعالیت‌های اجتماعی و کارهای گروهی علاقه‌مند شوند. علاوه بر این، دوستی‌ها تقریباً در هر سنی مهم هستند. به نظر می‌رسد حتی کودکان نوپا با هم بازی می‌کنند و دوستانی دارند، با وجود این‌که معمولا بازی گروهی تا 3 سالگی به طور کامل تکامل نمی‌یابد. بنابراین، برای کمک به فرزندتان برای توسعه مهارت‌های دوستی‌یابی هرگز زود نیست.
چگونه به بچه‌ها کمک کنیم تا دوست پیدا کنند
اگرچه دوستی بخش مهمی از زندگی است، اما هر کودکی استعداد دوست یابی را ندارد و این اشکالی ندارد. دوست‌یابی و حفظ آن مهارتی است که می‌توان آموخت. با کمی تلاش، شجاعت و صبر، فرزند شما به زودی یک یا دو دوست خواهد داشت که می‌توانند با آن‌ها وقت بگذرانند.
مهم است که مستقیماً با فرزندتان در مورد تجربیات اجتماعی او صحبت کنید: از او بپرسید که وقتی در قرارهای بازی هستند، با چهره‌های جدید ملاقات می‌کنند یا با بچه‌های دیگر در زمین بازی یا مدرسه روبه‌رو می‌شوند، چه احساسی دارند. این بحث‌ها می‌توانند بینشی در مورد نقاط قوت و ضعف درک شده فرزند شما، انگیزه او برای داشتن دوستی، اعتماد به نفس او و تأثیر عاطفی طرد شدن یا مشکلات اجتماعی ارائه دهند.
هنگامی که احساس کردید فرزندتان چه احساسی دارد (چه راضی باشد و چه احساس گیر افتادن)، می‌توانید برنامه‌ای برای کمک به او در توسعه مهارت‌های اجتماعی مورد نیاز برای ایجاد دوستی‌های سالم ارائه دهید. در ادامه 4 استراتژی وجود دارد که با به کار بردن آن‌ها می‌توانید به دوست‌یابی کودک خود کمک کنید :
1- مهارت‌های اجتماعی را گام به گام تمرین کنید
مهارت‌های اجتماعی را که فرزندتان به کمک نیاز دارد را به مراحل کوچک و ملموس تقسیم کنید که به راحتی قابل اجرا هستند. به عنوان مثال، اگر آن‌ها با نحوه معرفی خود به همکلاسی‌های جدید مشکل دارند، این مهارت را می‌توان به مراحل زیر تقسیم کرد:
- نگاه کردن به طرف مقابل
- رفتن به سمت او
- برقراری تماس چشمی
- منتظر نگاه کردن به شما
- گفتن “سلام، نام من … است”
- پرسیدن نام او
- منتظر صحبت کردن
- گفتن “خوشحالم که با شما آشنا شدم”
به مواردی مانند زبان بدن، لحن صدا، و مکث‌ها در مکالمه اشاره کنید که همه این‌ها نشانه‌های مهمی در هنگام صحبت با دیگران هستند. مطمئن شوید که برای انجام هر مرحله تحسین و بازخورد مثبت زیادی ارائه می دهید.
2- همدلی را به کودک بیاموزید
بخشی از یک دوست خوب داشتن مهارت‌های اجتماعی قوی و دانستن نحوه ابراز علاقه به شخص دیگر است. به همین دلیل، ممکن است بخواهید روی توانایی فرزندتان در گوش دادن و همدلی با دیگران کار کنید. نشان دادن شفقت و توجه به سایر افراد به شیوه‌ای سالم می‌تواند دریچه‌ای را برای دوستی باز کند. از فرزندتان بخواهید روش‌هایی را شناسایی کند که می‌تواند نسبت به سایر بچه‌های هم سن و سال خود دلسوزی نشان دهد.
با فرزندتان صحبت کنید که تشخیص دهد چه زمانی کسی در حال گذراندن دوران سختی است. به آن‌ها آموزش دهید که چگونه مهربانی بیشتری ارائه دهند. به عنوان مثال، فرزند شما می‌تواند برای دوستی که بیمار است، کلوچه درست کند یا برای کسی که یکی از عزیزانش را از دست داده کارت بفرستد. وقت گذاشتن برای نشان دادن این‌که به کسی اهمیت می‌دهید، راهی عالی برای نشان دادن همدلی با یک دوست جدید بالقوه است.
بیشتر بخوانید: 10 مهارت ضروری که باید به کودکان خود بیاموزید
3- به دنبال فرصت‌هایی برای ملاقات با همسالان باشید
اگر فرزند شما دوستانی ندارد، ممکن است به سادگی فرصت کافی برای پیدا کردن آن‌ها نداشته باشد. درگیر شدن در بسیاری از فعالیت‌ها با کودکان هم سن و سال آن‌ها که علایق مشابهی دارند می‌تواند راهی عالی برای یافتن دوستان باشد. ارائه فرصت‌های اضافی برای فرزندتان برای ملاقات با بچه‌هایی که با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنند ممکن است مفید باشد.
به دنبال راه‌هایی باشید که فرزندتان را در مدرسه یا فعالیت‌های فوق برنامه درگیر کنید. البته تیپ شخصیتی کودک خود را بشناسید و از سطح انرژی او آگاه باشید. شما نباید کودکان درون‌گرا را که نیاز به زمان تنهایی برای شارژ مجدد دارند، بیش از حد درگیر کنید.
4- از تجربیات دوست یابی خود بگویید
داستان‌های خود را در مورد چالش‌های اجتماعی که تجربه کرده‌اید به اشتراک بگذارید، چه در کودکی و چه در بزرگسالی. این که به فرزندتان بفهمانید که می‌دانید و این‌که خودتان در موقعیتی مشابه بوده‌اید، می‌تواند به او امیدواری بدهد و در عین حال به او کمک کند تا احساس ارتباط بیشتری با شما داشته باشد. در مورد مشکلاتی که در دوران جوانی در دوستی‌های خود تجربه کرده‌اید صحبت کنید و نحوه غلبه بر آن مشکلات را به اشتراک بگذارید.
از کجا می‌توان فرصت های دوستی را ایجاد کرد
صرف نظر از این‌که فرزند شما از چه نوع فعالیت‌هایی لذت می‌برد، در این راه فرصت‌هایی برای دوست یابی وجود خواهد داشت. با کمک به کودکان در شناسایی چیزهایی که برایشان جالب یا سرگرم کننده است، شروع کنید. وقتی بچه‌ها در گروه‌ها یا فعالیت‌هایی هستند که برایشان هیجان‌انگیز یا جالب است، این فشار برای ملاقات و صحبت با افراد دیگر را کاهش می‌دهد. آن‌ها نه تنها کاری را انجام می‌دهند که از آن لذت می‌برند، بلکه توسط افراد دیگری احاطه شده‌اند که همان احساس آن‌ها را دارند و در بسیاری از مواقع، گفتگوها می‌تواند در مورد آنچه که آن‌ها انجام می‌دهند یا تجربه می‌کنند، باشد.
شما همچنین باید فرزندان خود را تشویق کنید که به دنبال دوستی با افرادی باشند که متفاوت از آن‌ها هستند. بچه‌ها چیزهای زیادی می‌توانند از مردم بیاموزند که ممکن است انتظار نداشته باشند با آن‌ها اشتراک زیادی داشته باشند. اگر فرزند شما در تلاش است تا ایده‌هایی در مورد آنچه دوست دارد یا دوست ندارد ارائه دهد، می‌توانید پیشنهاداتی ارائه دهید تا ببینید آیا چیزی جذاب به نظر می‌رسد یا خیر.
بیشتر بخوانید: تغییرات مهم در کودکان 3 تا 7 ساله
کلام آخر: کمک به فرزندتان در ایجاد دوستی‌ها و مهارت‌های اجتماعی ممکن است دلهره‌آور، وقت‌گیر یا طاقت‌فرسا به نظر برسد. اما کار بر روی مهارت‌های اجتماعی فرزندتان می‌تواند فرصتی برای رشد رابطه‌تان از طریق اشتراک‌گذاری، بازی و گذراندن اوقات خوش باشد. با صرف زمان و تلاش در حال حاضر، مهارت‌های مادام‌العمر را ایجاد خواهید کرد که منجر به سال‌ها شادی هم برای شما و هم برای فرزندتان خواهد شد.
