همه‌ی ما دوست داریم فرزندی مودب و با نزاکت داشته باشیم که از ما حرف‌شنوی داشته باشد و درهمه جا درست رفتار کند. همان‌طور که می‌دانیم یکی ازمهم‌ترین اصول تربیت فرزند آموختن ادب و نزاکت به وی است، اما برای این‌که فرزند مودبی داشته باشیم چه نکات و اصولی رو باید در نظر بگیریم؟ برای تربیت کودک مودب و حرف گوش‌کن، کدام شیوه‌های تربیتی و رفتاری موثر است؟
قبل ازهر چیز، توجه به این نکته مهم است که والدین باید ازرفتارهایی که انتظار دارند فرزندانشان داشته باشند، الگوسازی کنند و به آن‌ها آموزش درست دهند. والدین بی‌ادب، فرزندان بی‌ادبی را تربیت خواهند کرد! شرایط سنی کودک را در نظر بگیرید، قطعا روش تربیت کودکان یک ساله با تربیت کودکان چهارساله تفاوت دارد و اصولی که به کار می‌برید باید با شرایط سنی آن‌ها متناسب باشد. به طور مثال، کودک 4 ساله درکی از آداب مراسم ختم ندارد و موارد مشابه دیگر، اما به مرور زمان و با شیوه‌های تربیتی و رفتاری شماست که می‌آموزد چه رفتاری مناسب کجاست. در این‌جا به بعضی از روش‌های آموختن و الگوسازی تعلیم و تربیت کودکان می‌پردازیم، در ادامه با ما همراه باشید.
1- معنای موجود در “کلمات جادویی” مانند لطفا، اجازه است و… را معرفی و تقویت کنید و با استفاده مکرر از این کلمات به آن‌ها کمک کنید تا بر این کلمات مسلط شوند. هنگام آموزش “متاسفم” به کودکان یاد بدهید که درست و به موقع از آن استفاده کنند. از او بخواهید درخواست‌های خود را بدون ترس و محترمانه بیان کند و بداند که دیگران موظف به قبول و انجام تمام درخواست‌های او نیستند و اگر نتوانستند لطفی درحق او بکنند، نباید ازاین بابت خشمگین وعصبانی شود و اگر خواسته‌ی او را انجام دادند باید ازآن‌ها سپاسگزاری کند.
2- به او پاسخ‌های محترمانه آموزش دهید، تشکر کردن را به فرزندتان بیاموزید و از زمانی که کودک شما توانست ارتباط کلامی برقرار کند، به او واژه‌ی “متشکرم” را یاد بدهید. خودتان این واژه را در مقابل او و دیگران مکرر استفاده کنید، به این ترتیب کودک 2 ساله‌ی شما خواهد آموخت که آن را در ارتباط با شما و دیگران به کار ببرد.
3- احترام گذاشتن را به کودک خود بیاموزید. ما اغلب احترامی که از کودکمان توقع داریم را خودمان به آن‌ها نشان نمی‌دهیم. با احترام نسبت به فرزندان خود رفتار کنید و به این ترتیب ازآن‌ها احترام بخواهید. به یاد داشته باشید ترسیدن با احترام گذاشتن تفاوت دارد، به طور مثال اگر کودک شما از ترس کتک خوردن از شما حرف شنوی دارد این اسمش ترس است نه احترام!
بیشتر بخوانید: نکات کلی در رابطه با آموزش احترام به کودکان
4- ارزش‌های رفتاری مثل صداقت، تحمل، همدلی، شفقت، قدرشناسی و مهربانی را پرورش داده و آموزش دهید. صبورانه به خواسته‌ی کودک خود گوش دهید، در چشمانش نگاه کنید، بگذارید او بداند که به آن‌چه که می‌خواهد بگوید علاقه دارید و اجازه دهید تا صادقانه و بدون ترس خواسته‌ی خود را بیان کند. کودک خود را در آغوش بگیرید و به او ابراز علاقه کنید؛ از ترس لوس شدن محبت خود را از او دریغ نکنید. به این ترتیب به او یاد می‌دهید که از بیان احساسات خود ترسی نداشته باشد و با دیگران با محبت رفتار کند.
5- از مسئولیت‌پذیر شدن و اهمیت آن غافل نشوید، این یک گام اساسی به سوی استقلال است. کودکان دوست دارند به آن‌ها مسئولیت‌هایی داده شود، چون این‌گونه احساس استقلال و بزرگی می‌کنند؛ پس مسئولیت‌هایی هرچند کوچک را به او واگذار کنید، مثل کمک کردن به شما در کار خانه، تمیز کردن اتاقش و… به این ترتیب کودک نه تنها مسئولیت‌پذیر بارمی‌آید، بلکه یاد می‌گیرد که می‌تواند به دیگران نیز کمک کند.
6- فرزندتان را تشویق کنید که به خاطر داشته‌های خود سپاس‌گزار باشد. رفتار شما همیشه باید “نگرش قدردانی” را نشان دهد.
7- کودکان را برای هنر تعامل اجتماعی آماده کنید. ملاقات، سلام و احوالپرسی، تماس چشمی، زبان بدن و دست دادن محکم. این امر برای دوست‌یابی و حفظ روابط آن‌ها، عضویت در یک گروه و معاشرت ضروری است.
8- وفاداری و پایبندی را به کودک خود آموزش دهید. اگر وعده‌‌ای به کودک خود می‌دهید به آن عمل کنید تا کودک شما پایبندی به قول و قرار خود را از شما بیاموزد و به آن وفادار باشد.
9- از اعمال خشونت و واکنش بیش از اندازه بپرهیزید. گاهی کودک برای جلب توجه حرف و یا رفتارنامناسبی را در مقابل شما و یا دیگران از خود نشان می‌دهند. به جای عصبانیت و یا تنبیه به او هشدار دهید که در خانه‌ی شما این ادبیات و این رفتارجایی ندارد و بهتر است بیاموزد چیزی که می‌خواهد را باید محترمانه درخواست کند.
10- بهتر است در شیوه‌ی تربیتی‌تان در کنار مهربان بودن محکم نیز باشید، اما اجازه ندهید کودک ازمهربانی شما سوء استفاده کند. اگر کودک 3ساله‌ی شما لجبازی می‌کند، فروشگاه را ترک نمی‌کند و اصرار به خرید بیشترمی‌کند، بهتر است قاطعانه او را از فروشگاه بیرون بیاورید و زمانی که آرام شد به او گوشزد کنید اگر می‌خواهد باز هم با شما به خرید بیاید باید بداند که بداخلاقی و لجبازیش به نفعش نیست وخرید کردن محدودیتی دارد.
بیشتر بخوانید: مهم‌ترین توصیه‌هایی که برای تربیت کودک 3 تا 6 سال باید بدانید
در آخر این‌که درست است که محیط زندگی و اجتماعی مثل مدرسه، دوستان و اطرافیان نیز در تربیت و ادب فرزند نقش دارند، اما همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، موثرترین و اصلی‌ترین الگوی رفتاری فرزندان، خود شما هستید؛ پس تا میتوانید مراقب رفتار و کلام خود باشید. در مورد تربیت کودکان لجباز، بیش‌فعال یا پرخاشگر، علاوه بر رعایت نکات بالا بهتر است با یک مشاور کودک و یا روان‌پزشک کودک در ارتباط باشید. نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
منبع: organizedmom
