بسیاری از کودکان هنگام ملاقات با پزشک دچار ترس و دلهره می‌شوند، خواه این مراجعه برای یک معاینه ساده باشد، خواه به دلیل بیماری و کسالت کودک یا برای درمان بیماری‌های جدی که نیاز به معاینات متخصصین دارد. بهترین راه برای غلبه بر این اضطراب‌ها و از بین بردن ترس کودکان از دکتر رفتن، یافتن علت آن‌هاست.
وقتی فهمیدید که چرا فرزندتان از رفتن به دکتر می‌ترسد، می‌توانید راهی برای اطمینان دادن به او بیابید. در این مقاله علل ترس و راه‌های آرام کردن کودکان در مواجهه با پزشک را ارائه داده‌ایم.
علت ترس کودکان از دکتر رفتن
واکنش‌های کودکان در طول معاینات معمول می‌تواند به طور گسترده‌ای بر اساس سن و خلق و خوی آن‌ها متفاوت باشد. در حالی که برخی از کوچولوها آرام می‌مانند، برخی دیگر چنان مضطرب هستند که تلاش برای آرام کردن آن‌ها بر معاینه غالب می‌شود.
شانون تاوت، پزشک متخصص اطفال در CS Mott Children’s University of Michigan می‌گوید: “کودکان نوپا معمولاً بیشترین اضطراب را دارند، زیرا آن‌ها شروع به ایجاد ارتباط‌های خاصی با مراجعه به پزشک کرده‌اند، اما هنوز توضیح علل برای آن‌ها چالش برانگیز است. آخرین نظرسنجی ملی بیمارستان کودکان C.S. Mott درباره سلامت کودکان نشان می‌دهد، ترس از پزشک موضوعی است که در بسیاری از خانواده‌ها دیده می‌شود.
نیمی از والدین کودکان نوپا و پیش دبستانی می‌گویند که فرزندشان از رفتن به دکتر می‌ترسد، بیشتر به دلیل تزریق آمپول و واکسن. از هر 25 والدین یکی حتی به دلیل اضطراب فرزندش واکسن را به تعویق انداخته بود. نظرسنجی همچنین نشان داد که از هر 5 والدین، 1 نفر به سختی روی صحبت‌های پزشک یا پرستار تمرکز می‌کند، زیرا فرزند خردسالشان در حین ملاقات بسیار ناراحت و مضطرب بوده است. با این حال، ملاقت و مراجعه به پزشک در سال‌های اولیه کودک برای دریافت خدمات پیشگیرانه و حفظ سلامت کودک بسیار مهم است.”
همچنین بخوانید: مقابله با استرس کودکان
مهم‌ترین ترس‌های کودکان هنگام مراجعه به پزشک
1. جدایی از والدین
بیشتر کودکان از این‌که در اتاق دیگری و جدای از پدر و مادرشان تحت معاینه قرار بگیرند، می‌ترسند. ترس جدایی از والدین هنگام معاینات پزشکی، اغلب در بین کودکان زیر ۷ سال شایع است. البته لازم به ذکر است که گاهی کودکان ۱۲ – ۱۳ ساله نیز از معاینه پزشک و یا دندانپزشک دچار ترس و اضطراب می‌شوند.
2. ترس از دکتر
در برخی موارد، در واقع این خود پزشک است که باعث می‌شود کودک احساس ناراحتی کند. برخی از پزشکان ممکن است برای کودکان سختگیر و غیر دوستانه به نظر برسند، حتی اگر برای شما کارآمد و حرفه‌ای به نظر برسند. پیدا کردن یک دکتر که با کودکان خوب باشد می‌تواند کمک کننده باشد، بنابراین بهتر است به جای یک پزشک عمومی پرمشغله به یک متخصص اطفال خصوصی مراجعه کنید.
3. ترس از درد یا بیماری
یکی از شایع‌ترین دلایل ترس کودکان از مراجعه به پزشک، انتظار برای تزریق واکسن است. وقتی می‌دانید که هیچ تزریقی انجام نمی‌شود، به راحتی می‌توانید به فرزندتان اطمینان دهید و وقتی تزریق در راه است، باید با فرزندتان صادق باشید و سعی کنید برای غلبه بر ترس او جایزه بدهید.
ترس ناشی از درد معاینه در بین کودکان ۶ – ۱۲ سال بسیار رواج دارد، هر چند که ممکن است تا سال‌های بعد نیز این پیشینه ذهنی را به خاطر آورد. کودکان همچنین ممکن است در هنگام مراجعه به پزشک خصوصی اطفال نگران باشند که آزمایش‌ها یا درمان‌های دردناک دیگری مورد نیاز باشد.
برخی از کودکان همچنین ممکن است فکر کنند که مشکلی جدی و بیماری خطرناکی دارند که باید به بیمارستان بروند و بستری شوند. وادار کردن فرزندتان برای باز کردن این ترس‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا نوع مناسبی از اطمینان را ارائه دهید.
بیشتر بخوانید: ترس در کودکان 2 تا 8 سال + راه‌های غلبه بر آن
راه‌های از بین بردن ترس کودک از دکتر
شانون تاوت می‌گوید: “تسکین اعصاب و کاهش خشم کودک خردسال همیشه آسان نیست، اما برخی از استراتژی‌ها وجود دارد که معمولا جواب می‌دهد و قطعاً می‌توانند خانواده‌ها را برای ملاقات موفق و سازنده آماده کنند. همچنین تاکتیک‌هایی وجود دارد که والدین معمولاً از آن‌ها استفاده می‌کنند که در واقع می‌توانند اوضاع را بدتر کنند.” او نکات مهم خود را برای خانواده‌ها ارائه می‌دهد:
1. آن‌ها را از قبل آماده کنید: آموزش از قبل به کودکان موثرترین راه برای کاهش ترس کودک است. والدین ممکن است این مکالمات را با کتاب‌های مناسب سن، یک برنامه تلویزیونی کودکان در مورد ملاقات با پزشک یا حتی یک کیت پزشک اسباب‌بازی برای بازی انجام دهند.
او می‌گوید: “بزرگ‌ترین ترس اغلب ترس از ناشناخته است. هر چیزی که تعامل را آشناتر کند مفید است، به خصوص اگر این قرار گرفتن در محیطی باشد که آن‌ها راحت هستند.”
2. همراهش باشید و از او حمایت کنید! ابتدا سعی کنید آرام باشید و اضطراب نداشته باشید، زیرا کودکان متوجه حالات و احساسات شما می‌شوند. اگر کودکتان حضور شما را حس کند و محبت‌تان را دریافت کند، اضطراب و ترس او کاهش پیدا می‌کند.
3. از دکتر و آمپول به عنوان ابزار تهدید استفاده نکنید! والدینی که در نظرسنجی شرکت کردند گفتند که بزرگ‌ترین منبع ترس فرزندشان تزریق واکسن است (66 درصد برای کودکان 2 تا 3 ساله و 89 درصد برای کودکان 4 تا 5 ساله). پس در مورد ترویج ناخواسته فوبیا سوزن محتاط باشید.
تاوت می‌گوید: “والدین ممکن است چیزی شبیه به این بگویند: «شیطونی نکن وگرنه آمپول می‌زنمت. حتی اگر این کار برای ترساندن انجام شود، یک ارتباط منفی ایجاد می‌کند. “تأکید کنید که آمپول زدن هرگز یک مجازات نیست، تزریق آن‌ها به افراد کمک می‌کنند تا بیمار نشوند.
4. وعده‌های توخالی ندهید: وقتی قصد دارید او را به دکتر ببرید و اگر امکان دارد به او آمپول بزنند یا آزمایش بگیرند او را از قبل آماده کنید و به دروغ نگویید که اصلا درد ندارد، حقیقت را بگویید: آمپول درد دارد اما سریع از بین می‌رود و باعث بهبودی حالش خواهد شد. وقتی والدین از اعتماد کودک خود استفاده کنند، ممکن است فقط باعث افزایش عصبانیت برای ملاقات‌های بعدی شود.
5. ایجاد حواس پرتی: در حین معاینه بهتر است حواس کودک را پرت کنید. مثلا تماشای کارتون مورد علاقه در گوشی یا تبلت، گوش دادن به موسیقی یا خواندن کتاب برای برخی از کودکان می‌تواند برای ایجاد حواس پرتی مفید باشد.
6. بخاطر رفتارش در اتاق دکتر او را تشویق کنید: می‌توانید قبل از رفتن مطب دکتر، به کودکتان بگویید که اگر با شما و پزشک همراهی کند بعد از آن‌جا به پارک می‌روید و بعد از ملاقات دکتر به او بگویید: بخاطر این‌که خیلی قوی بودی و رفتار خوبی داشتی باید جشن بگیریم، دوست داری چه کاری انجام دهیم؟ فراموش نکنید تشویق کودکان یکی از راه‌های آموزش رفتار درست به آن‌ها است.
کلام آخر: بسیاری از کودکان از دکتر، پرستار و حتی محیط درمانی می‌ترسند و این به علت‌های ذکر شده کاملا طبیعی است؛ بنابراین بهتر است ابتدا ترس کودک تان را درک کنید، از گریه کردن و یا جیغ زدن او عصبانی نشوید و او را سرزنش نکنید؛ زیرا با این رفتارتان همه چیز را بدتر خواهید کرد.
بهترین کار حفظ خونسردی خودتان است و بعد کودکتان را در آغوش بگیرید و با محبت با او رفتار کنید. شما با رعایت نکات بالا می‌توانید ترس کودکتان از دکتر را از بین ببرید و حتی از ایجاد این ترس جلوگیری کنید.
