آیا فرزند شما در دنیایی خیالی زندگی می‌کند و شما هیچ ایده‌ای در مورد آن ندارید؟ هر زمان که رفتار فرزندتان را زیر نظر بگیرید، متوجه می‌شوید که او بارها و بارها برای چیزی در ذهن خود سرگردان است یا اغلب روی تخت دراز می‌کشد و شروع به خیره شدن به سقف می‌کند و شما هیچ سرنخی ندارید که واقعاً به چه چیزی این‌قدر فکر می‌کند. دنیای کودکی یکی از حساس‌ترین دوره زندگی هر فردی است، چون در این دنیا همه چیز دوست‌داشتنی و شاد است و کم‌تر دغدغه‌ای در آن وجود دارد. یکی از مسائلی که خیلی از کودکان با آن برخورد دارند و به عنوان والدین باید بپذیریم، تخیل و هم‌ذات‌‌پنداری بخش جدا ناپذیری از دنیای کودکان است.
خیال‌پردازی کودک نشانه چیست؟
خیال‌پردازی، دری به سوی ساختن فضای ذهنی کودک است؛ کودک با استفاده از تخیلاتش با شما صحبت می‌کند، افکار و دغدغه‌های خودش را نشان می‌دهد و لازم است که والدین با این مسئله بسیار آگاهانه برخورد کنند. سه سال اول زندگی کودک، اهمیت بسیاری در رشد مغز او دارد و باید به پیشرفت قدرت تخیل کودک توجه شود. طبیعتا خیال پردازی نشانه ساختار سالم و پیشرفته مغز و عملکرد مناسب هوش کودک است، اما اگر رها شود و محدوده آن مشخص نشود، می‌تواند آسیب برساند. رویاپردازی کودکان نشان می‌دهد که کودک شما تمایلات تخیلی دارد که در آن سناریویی در آینده را پیش‌بینی یا تمرین می‌کند که به عنوان «خیال‌پردازی و گریز» شناخته می‌شود. آن‌ها از واقعیت فعلی دور می‌شوند و به توهم ادراک شده «خودساخته» خودشان می‌روند. خیال‌پردازی و فرار، یک تجربه جهانی بشری و پدیده‌ای رایج است که در آن هر کودک و بزرگسال در زندگی روزمره خود در مقیاس وسیع آن را انجام می‌دهند و به طور متوسط 47 درصد از زمان خود را صرف خیال پردازی می‌کنند. این رشته‌ای از آگاهی درونی است که فرد را از واقعیت بیرونی فعلی جدا می‌کند. والدین و معلمان اغلب تمایل دارند که به سرعت رویاپردازی کودک را نشانه اختلال کمبود توجه بدانند که نشانه‌ای از سستی یا کندی در رشد است. خیال‌پردازی در کودکان قطعاً یک علامت هشدار دهنده است که شاید نشان می‌دهد کودک شما انگیزه لازم برای تمرکز بر یادگیری را ندارد، اما در عوض می‌تواند نشانه‌ای از درخشش استعداد باشد که به رشد عاطفی اجتماعی و خلاقیت کودک شما کمک می‌کند. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که رویاپردازی “سازنده مثبت”، حتی در یک الگوی سنگین، با هیچ اختلال روانی مرتبط نیست و بنابراین این یک فعالیت بسیار عادی در کودکی است که هوس سرگردانی تخیلات خود را دارد. آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چرا فرزندان شما اغلب خود را در حالت پرواز قرار می‌دهند؟ چرا آن‌ها تمایل دارند از واقعیت بیرونی فرار کنند؟ والدین باید از طریق تجزیه و تحلیل رفتاری خود از واکنش آن‌ها به رویدادها و اتفاقات جاری، درون‌نگری را انجام دهند.
بیشتر بخوانید: علائم کمبود توجه و تمرکز در کودکان
رویاپردازی، به عنوان یک زمین بازی ذهنی غنی
رویاپردازی، “تجسم خلاق” و “تصور آینده” را برای کودک فراهم می‌کند. آن‌ها واقعیت خود را در جایی کشف می‌کنند که خود را به عنوان یک قهرمان یا یک رهبر بزرگ داستان نشان می‌دهند و رویاهای خود را دنبال می‌کنند. والدین باید به جای پایان دادن به گریزهای ذهنی خود، فرزندان خود را تشویق کنند که به روشی سالم در فضای باز، مانند محیطی سرسبز، هوای تازه و آفتاب، رویاپردازی کنند؛ زیرا طبیعت نقشی اساسی در پایداری الهام و تجلی یک رویاهای بزرگ دارد. هنگامی که کودک شما مشغول به خیال‌پردازی است، باید به تخیلات او توجه و مغز او را وادار کنید تا پیوندها و مسیرهایی تشکیل دهد که به ایجاد خلاقیت و تخیل در او منجر شود. ما می‌توانیم تخیلات آن‌ها را با بردن آن‌ها به سفرهایی با فرهنگ‌ها و مناظر مختلف تشویق کنیم، جایی که می‌توانند با افراد جدید ملاقات کنند و ماجراجویی‌های سختی را تجربه کنند که به آن‌ها کمک می‌کند تا روند تفکر تخیلی خود را به رخ بکشند. می‌توانید از فرزندتان بخواهید که خود را به عنوان یک قهرمان جلوه دهد و کشف کند که در آینده می‌خواهد کدام رشته را دنبال کند. خیال‌پردازی به شدت زبان بدن را در کودکان آشکار می‌کند، استفاده از “زبان بدن” سبب خلاقیت در کودکان می‌شود. بنابراین آن‌ها در نهایت یاد می‌گیرند که آرام و صلح‌آمیز باشند، همدلی و یادگیری عاطفی بهتری برای تثبیت موقعیت و شخصیت خود ایجاد کنند. بازی و فعالیت‌های آموزشی، کتاب، شعر و حتی آواز خواندن به مغز کودک شما کمک می‌کند تا رشد بهتری داشته باشد و متخصصان معتقدند که نیمی از کودکان دوست خیالی دارند و داشتن دوست خیالی نشانه خلاقیت و اجتماعی بودن کودک است که راهی را برای غلبه بر ترس و نگرانی‌هایش پیدا کرده است.
به دنیای خیالی کودکتان احترام بگذارید
هرگز نباید تخیلات کودک مورد سرزنش قرار گیرد و به گفته‌های او در مورد تخیلاتش برچسب دروغ زده شود، زیرا احترام به تخیلات کودک به نوعی احترام به شخصیت او است. این‌که کودک بازی‌های خیالی دارد، نشان می‌دهد در حال طی کردن یکی از جنبه‌های تکاملی و رشد اجتماعی و هیجانی‌اش است. کودکان در بازی‌های خیالیشان، نقش پدر، مادر یا… را بازی می‌کنند که این مساله خود می‌تواند باعث افزایش همدلی شود. این‌که کودک با عروسکش همانند یک موجود زنده برخورد می‌کند یعنی بازی خیالی دارد و جنبه مثبتی در رشد کودکان محسوب می‌شود. تحقیقات نشان داده، کودکانی که خیال‌پردازی می‌کنند، آن‌هایی هستند که کم‌تر پای تلویزیون می‌نشینند و سرگرم بازی می‌شوند و از این بازی‌های خیالی چیزهای زیادی یاد می‌گیرند و بر ترس‌هایشان غلبه می‌کنند، روابط عاطفی‌شان را گسترش می‌دهند و در مقایسه با کودکانی که دائما پای تلویزیون می‌نشینند، شادترند. کودکانی که جلوی تلویزیون می‌نشینند شاید ادای شخصیت‌های کارتونی را درآورند اما معمولا مسایل خشونتی را تقلید می‌کنند و وارد روابط عاطفی نمی‌شوند. آن‌ها خیال‌پردازی مفید ندارند یا کم‌تر دارند.
بیشتر بخوانید: تاثیرات شگفت‌انگیز محبت و همدلی با کودک
کلام آخر: اجازه دهید کودک با تخیلاتش زندگی کند. از کارهای عجیب و خنده‌دار او لذت ببرید و تا جایی که می‌توانید به کودک در پرورش تخیل و خلاقیت آزادی عمل دهید.
