تربیت کودک مبتلا به اوتیسم می‌تواند چالش برانگیز باشد. کودکان مبتلا به اوتیسم مانند همسالان خود ارتباط برقرار نمی‌کنند، بازی یا رفتار نمی‌کنند و رفتارهای آنها می‌تواند برای برخی از والدین یا سرپرستان گیج کننده، ناامید کننده یا صراحتا ناراحت کننده باشد. در عین حال، کودکان مبتلا به اوتیسم دارای نقاط قوت و توانایی‌هایی هستند که تنها زمانی ظهور می‌کنند که والدین هماهنگ باشند و با اصول مراقبت و نگهداری از کودک اوتیسم آشنا باشند. ممکن است لازم باشد سبک فرزندپروری یا ترجیحات طبیعی خود را تغییر دهید تا نیازهای کودک را برآورده کنید. به عبارت دیگر، ممکن است لازم باشد آگاهانه از این سبک‌های فرزندپروری که می‌توانند به سرعت رابطه شما را با کودکی در طیف اوتیسم تضعیف کنند، اجتناب کنید. در این مطلب خواهید خواند:
- راهنمای والدین برای درمان و حمایت اوتیسم
- کمک به رشد و تربیت کودک مبتلا به اوتیسم
راهنمای والدین برای درمان و حمایت اوتیسم
اگر اخیراً متوجه شده‌اید که فرزند شما دارای اختلال طیف اوتیسم است، احتمالاً در مورد آنچه در آینده رخ می‌دهد مضطرب و نگران هستید. هیچ والدینی هرگز آماده شنیدن این موضوع نیست که کودکش مبتلا به اوتیسم است. ممکن است در مورد بهترین کمک به فرزندتان مطمئن نباشید یا با توصیه‌های درمانی متناقض گیج شوید. یا حتی بشنوید که ASD یک بیماری لاعلاج و مادام العمر است و شما را نگران کند که هر تلاشی که انجام می‌دهید، هیچ تفاوتی در زندگی کودکتان ایجاد نمی‌کند. اما باید بدانید که اوتیسم یک بیماری شایع است. در حدود ۱ کودک از هر ۵۴ کودک با علائم این بیماری دست و پنجه نرم می‌کند.درمان‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند به کودکان کمک کند تا مهارت‌های جدیدی کسب کنند و بر طیف گسترده‌ای از چالش‌های رشدی غلبه کنند. از خدمات رایگان دولتی گرفته تا رفتار درمانی در خانه و برنامه‌های مبتنی بر مدرسه، کمک‌هایی برای رفع نیازهای ویژه فرزند شما و کمک به یادگیری، رشد و شکوفایی او در زندگی در دسترس است. هنگامی که از یک کودک اوتیستیک مراقبت می‌کنید، مراقبت از خود نیز مهم است. قوی بودن از نظر عاطفی به شما این امکان را می دهد که بهترین والدینی باشید که فرزندتان نیاز دارد. این راهنمای والدین می‌تواند به آسان کردن زندگی با یک کودک اوتیستیک کمک کند.
منتظر تشخیص نباشید
به عنوان والدین کودک مبتلا به ASD یا تاخیرهای رشد مرتبط، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که فورا درمان را شروع کنید. به محض اینکه شک کردید چیزی اشتباه است، کمک بخواهید. منتظر نمانید تا ببینید آیا فرزندتان بعداً مشکل را برطرف می‌کند یا شدت آن بیشتر می‌شود. حتی منتظر تشخیص رسمی نباشید. هرچه کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم زودتر کمک بگیرند، شانس موفقیت درمان آنها بیشتر است. مداخله زودهنگام موثرترین راه برای تسریع رشد کودک و کاهش علائم اوتیسم در طول عمر است.
کمک به رشد و تربیت کودک مبتلا به اوتیسم
1- ساختار و ایمنی را فراهم کنید
یادگیری همه چیز در مورد اوتیسم و مشارکت در درمان کمک زیادی به کودک شما خواهد کرد. علاوه بر این، نکات زیر زندگی روزمره در خانه را برای شما و فرزندتان با ASD آسان‌تر می‌کند:
- صبور باشید. کودکان مبتلا به ASD به سختی می‌توانند آنچه را که در یک محیط یاد گرفته‌اند (مانند دفتر درمانگر یا مدرسه) به دیگران، از جمله خانه، اعمال کنند. به عنوان مثال، ممکن است فرزند شما در مدرسه از زبان اشاره برای برقراری ارتباط استفاده کند، اما هرگز فکر نکنید که این کار را در خانه انجام دهید. ایجاد ثبات در محیط کودک شما بهترین راه برای تقویت یادگیری است. متوجه شوید که درمانگران فرزندتان چه می‌کنند و تکنیک‌های آنها را در خانه ادامه دهید. امکان انجام درمان در بیش از یک مکان را بررسی کنید تا کودک خود را تشویق کنید تا آنچه را که آموخته است از یک محیط به محیط دیگر منتقل کند. همچنین مهم است که در نحوه تعامل با فرزندتان و برخورد با رفتارهای چالش برانگیز ثابت قدم باشید.
- به یک برنامه زمانبندی پایبند باشید. کودکان اوتیستیک زمانی بهترین عملکرد را دارند که برنامه منظمی داشته باشند. باز هم، این به ثباتی که هر دو به آن نیاز دارند و میل دارند، برمی‌گردد. برنامه‌ای برای کودک خود تنظیم کنید، با زمان‌های منظم برای وعده‌های غذایی، درمان، مدرسه و زمان خواب. سعی کنید اختلالات در این روال را به حداقل برسانید. اگر تغییر برنامه اجتناب ناپذیری وجود دارد، کودک خود را از قبل برای آن آماده کنید.
- به رفتار خوب پاداش دهید. تقویت مثبت می‌تواند کمک زیادی به کودکان مبتلا به ASD کند، بنابراین تلاش کنید تا آنها را در حال انجام یک کار خوب جلب کنید. وقتی به درستی عمل می‌کنند یا مهارت جدیدی یاد می‌گیرند، آنها را تحسین کنید، و در مورد اینکه برای چه رفتاری مورد تحسین قرار می‌گیرند کاملاً مشخص باشید. همچنین به دنبال راه‌های دیگری برای پاداش دادن به آنها برای رفتار خوب باشید، مانند دادن برچسب به آنها یا اجازه دادن به آنها برای بازی با یک اسباب بازی مورد علاقه.
- یک منطقه ایمنی خانه ایجاد کنید. یک فضای خصوصی در خانه خود ایجاد کنید که کودک شما بتواند در آن استراحت کند، احساس امنیت کند و در آنجا راحت باشد. این شامل سازماندهی و تعیین مرزها به روش‌هایی است که کودک شما می‌تواند درک کند. نشانه‌های بصری می‌توانند مفید باشند (نوارهای رنگی علامت‌گذاری مناطقی که محدودیت‌ها وجود ندارد، برچسب زدن به اقلام در خانه با تصاویر). شما همچنین ممکن است نیاز به ایمن سازی خانه داشته باشید، به خصوص اگر کودک شما مستعد عصبانیت یا سایر رفتارهای خودآزاری است.
بیشتر بخوانید: ۱۰ راهکار مهم ایمن کردن خانه برای کودک
2- راه‌های غیرکلامی برای ارتباط پیدا کنید
- زبان بدن کودک را بیاموزید. برقراری ارتباط با یک کودک اوتیستیک می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما برای برقراری ارتباط و پیوند نیازی به صحبت کردن یا حتی لمس کردن ندارید. شما از طریق نگاهی که به فرزندتان می‌کنید، با لحن صدایتان، زبان بدنتان و احتمالاً از طریق لمس فرزندتان می‌توانید ارتباط برقرار کنید. فرزند شما نیز با شما ارتباط برقرار می‌کند، حتی اگر هرگز صحبت نمی‌کند. شما فقط باید زبان بدن کودک را یاد بگیرید. به دنبال نشانه های غیرکلامی باشید. اگر مراقب و آگاه باشید، می توانید یاد بگیرید که از نشانه های غیرکلامی که کودکان اوتیستیک برای برقراری ارتباط استفاده می‌کنند، استفاده کنید. به انواع صداها، حالات چهره و حرکاتی که در هنگام خستگی، گرسنگی یا میل به چیزی استفاده می‌کنند، توجه کنید.
- برای تفریح وقت بگذارید. کودکی که با ASD کنار می آید هنوز کودک است. هم برای کودکان اوتیستیک و هم برای والدین آنها، باید چیزی بیشتر از درمان وجود داشته باشد. زمان بازی را زمانی برنامه‌ریزی کنید که کودک شما بیش از همه هوشیار و بیدار است. با فکر کردن به چیزهایی که باعث می‌شود فرزندتان لبخند بزند، خوشحال شود و از پوسته‌اش بیرون بیاید، راه‌هایی برای تفریح با هم بیابید. فرزند شما احتمالاً از این فعالیت‌ها بیشتر لذت می‌برد اگر درمانی یا آموزشی به نظر نرسند. مزایای فوق العاده‌ای وجود دارد که از لذت بردن شما از همراهی با فرزندتان و لذت فرزندتان از گذراندن زمان بدون فشار با شما ناشی می‌شود. بازی بخشی ضروری از یادگیری و رشد برای همه کودکان است و نباید مانند کار باشد.
- به حساسیت‌های حسی فرزندتان توجه کنید. بسیاری از کودکان مبتلا به ASD به نور، صدا، لمس، طعم و بو حساس هستند. برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم نسبت به محرک‌های حسی «کم‌حساس» هستند. متوجه شوید که چه مناظری، صداها، بوها، حرکات و احساسات لامسه باعث تحریک رفتارهای “بد” یا مخرب کودک شما می‌شود و چه چیزی باعث پاسخ مثبت می‌شود. فرزند شما چه چیزی را استرس زا می داند؟ اگر بدانید چه چیزی بر فرزندتان تأثیر می‌گذارد، در عیب‌یابی مشکلات، پیشگیری از موقعیت‌هایی که باعث ایجاد مشکلات می‌شوند و ایجاد تجربیات موفق بهتر خواهید بود.
3- یک برنامه درمانی شخصی برای اوتیسم ایجاد کنید
با بسیاری از درمان‌های مختلف موجود، تشخیص اینکه کدام روش برای کودک شما مناسب است می‌تواند دشوار باشد. با پیچیده‌تر شدن اوضاع، ممکن است توصیه‌های متفاوت یا حتی متناقضی از والدین، معلمان و پزشکان بشنوید. هنگام تنظیم یک برنامه درمانی برای فرزندتان، به خاطر داشته باشید که هیچ درمان واحدی وجود ندارد که برای همه مفید باشد. هر فرد در طیف اوتیسم منحصر به فرد است، با نقاط قوت و ضعف متفاوت. درمان کودک شما باید بر اساس نیازهای فردی او تنظیم شود. شما فرزندتان را بهتر می‌شناسید، بنابراین این شما هستید که باید مطمئن شوید که این نیازها برآورده می‌شوند. با پرسیدن سوالات زیر می توانید این کار را انجام دهید:
- نقاط قوت و نقاط ضعف او چیست؟
- چه رفتارهایی بیشترین مشکل را ایجاد می‌کنند؟
- فرزندم چه مهارت‌های مهمی ندارد؟
- چگونه فرزند من یادگیری بهتری را از طریق دیدن، گوش دادن یا انجام دادن دارد؟
- فرزند من از چه چیزی لذت می‌برد؟و چگونه می‌توان از آن فعالیت‌ها در درمان و تقویت یادگیری استفاده کرد؟
در نهایت، به خاطر داشته باشید که صرف نظر از اینکه چه برنامه درمانی انتخاب شده است، مشارکت شما برای موفقیت حیاتی است. شما می‌توانید با همکاری دست در دست تیم درمان و ادامه درمان در خانه، به فرزندتان کمک کنید تا بهترین نتیجه را از درمان بگیرد.
4- کمک و پشتیبانی پیدا کنید
مراقبت از کودک مبتلا به اوتیسم می تواند انرژی و زمان زیادی را طلب کند. ممکن است روزهایی پیش بیاید که احساس خستگی، استرس یا دلسردی کنید. فرزندپروری هرگز آسان نیست و تربیت کودکی با نیازهای ویژه چالش برانگیزتر است. برای اینکه بهترین والدینی باشید که می توانید باشید، مهم است که از خودتان مراقبت کنید. سعی نکنید همه چیز را به تنهایی انجام دهید. شما مجبور نیستید! مکان‌های زیادی وجود دارد که خانواده‌های کودکان مبتلا به ASD می‌توانند برای مشاوره، کمک، حمایت و پشتیبانی به آنها مراجعه کنند:
- گروه‌های پشتیبانی ADS : پیوستن به یک گروه پشتیبانی ASD راهی عالی برای ملاقات با سایر خانواده‌هایی است که با همان چالش‌هایی که شما درگیر هستند، روبرو می‌شوید. والدین می توانند اطلاعات را به اشتراک بگذارند، مشاوره دریافت کنند و برای حمایت عاطفی به یکدیگر تکیه کنند. تنها بودن در کنار دیگران در یک قایق و به اشتراک گذاشتن تجربیات آنها می‌تواند کمک زیادی به کاهش انزوای بسیاری از والدین پس از دریافت تشخیص کودک کند.
- استراحت موقتی: هر والدینی هرازگاهی نیاز به استراحت دارد. و برای والدینی که با استرس اضافی ASD کنار می آیند، این امر به ویژه صادق است. در استراحت موقتی، یک مراقب دیگر به طور موقت مسئولیت را بر عهده می‌گیرد و به شما چند ساعت، روز یا حتی هفته استراحت می‌دهد.
- مشاوره فردی، زناشویی یا خانوادگی: اگر استرس، اضطراب یا افسردگی به سراغ شما می‌آید، ممکن است بخواهید به یک مشاور مراجعه کنید. ملاقات با مشاور مکانی امن است که در آن می‌توانید صادقانه در مورد هر چیزی که احساس می‌کنید، صحبت کنید. ازدواج یا خانواده درمانی همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا مشکلاتی را که چالش‌های زندگی با یک کودک اوتیستیک در روابط همسرتان یا سایر اعضای خانواده ایجاد می‌کند، حل کنید.
بیشتر بخوانید: ۸ نکته مهم برای والدین کودک مبتلا به اوتیسم
کلام آخر: به طور کلی، فرزندپروری آسان نیست، اما فرزندپروری کودک مبتلا به اوتیسم می‌تواند بسیار سخت باشد، به خصوص در سال‌های اولیه. با این حال بهتر است به جای قضاوت خود و فرزندتان، شرایط را درک کنید و فرزندتان را همان‌گونه که هست بپذیرید و به دنبال یافتن راه‌هایی برای کمک به فرزندتان و خودتان برای سازگاری با شرایط باشید. امیدواریم نکات ذکر شده در این مقاله برایتان مفید واقع گردد و بتواند زندگی را برای شما و فرزند دلبتان آسان‌تر کند.
