خواب و تغذیه در تمام سنین مهم است. خواب کافی و تغذیه مناسب، نقش بسیار مهمی در رشد سالم و کافی کودک ایفا می‌کنند. سال‌های نوپایی کودک زمان مهمی است، به خصوص بین 12 تا 24 ماهگی، زمانی که آن‌ها یاد می‌گیرند غذاهای جدید بخورند و طعم‌ها و مزه‌های جدید را امتحان کنند. تغذیه و خواب خوب به کودک شما آنچه را که برای رشد، سلامتی و انرژی برای بازی، حرکت و یادگیری نیاز دارد، می‌دهد. در این‌جا چند نکته برای کمک به تغذیه و خواب کودک نوپا آورده شده است.
تغذیه کودک نوپا
شیر مادر و شیر خشک برای کودک شما در دوران شیرخوارگی عالی بودند، اما اکنون زمان آن رسیده است که کودکان نوپا شروع به دریافت آنچه بدن او نیاز دارند، از طریق انواع غذاها کنند. واقعیت این است که اکثر کودکان نوپا در مورد غذا انتخابی هستند. این یک بخش عادی از رشد است که بین 1 تا 2 سالگی شروع می‌شود و تا 3-5 سالگی ادامه می‌یابد.
عادت غذای انتخابی در کودک نوپا به این معنی است که آن‌ها از خوردن برخی غذاها امتناع می‌کنند و غذاهای مورد علاقه دیگر خود را دوست دارند و معمولاً خوب غذا می‌خورند.
کودکان نوپا به چه مقدار غذا نیاز دارند؟
بسته به سن، اندازه و سطح فعالیت، کودکان نوپا به حدود 1000 تا 1400 کالری در روز نیاز دارند. یک برنامه غذایی سالم، تمام مواد مغذی که کودک به آن نیاز دارد تا سالم بماند و رشد و نمو خوبی داشته باشد را می‌تواند مهیا کند. این بسیار مهم است که کودک خود را مرتب از پنج گروه غذایی مهم تغذیه کنید. این گروه‌های مهم غذایی عبارتند از غلات، میوه ها، سبزیجات، لبنیات، منابع پروتئینی گیاهی و حیوانی و چربی‌های سالم.
خوردن غذاهای متنوع از هر گروه، نه تنها از مغذی بودن برنامه غذایی کودک مطمئنتان می‌کند، بلکه باعث می‌شود کودک بتواند از طعم‌ها و بافت‌های مختلف غذایی لذت ببرد. وقتی برای برنامه غذایی کودکتان برنامه ریزی می‌کنید، می‌توانید از انتخاب‌های غذایی متفاوت که در گروه‌های غذایی وجود دارد بهره بگیرید.
شیر در برنامه غذایی کودک نوپا
شیر بخش مهمی از رژیم غذایی کودک نوپا است. کلسیم و ویتامین D را برای کمک به ساخت استخوان‌های قوی فراهم می‌کند. کودکان نوپا باید 700 میلی‌گرم کلسیم و 600 واحد ویتامین D (که به جذب کلسیم کمک می‌کند) در روز داشته باشند. این نیاز به کلسیم در صورتی برآورده می‌شود که کودکان دو وعده غذایی توصیه شده از لبنیات را هر روز دریافت کنند. اما این وعده‌ها کمتر از نیمی از ویتامین D لازم را تامین می‌کنند، بنابراین پزشک کودکان اغلب مکمل‌های ویتامین D را توصیه می‌کند.
پزشک به شما اطلاع می‌دهد که آیا کودک نوپا به مکمل نیاز دارد یا خیر. به طور کلی، کودکان 12 تا 24 ماهه، باید شیر کامل بنوشند تا به تامین چربی‌های غذایی مورد نیاز برای رشد طبیعی و رشد مغز کمک کنند. اگر اضافه وزن یا چاقی نگران کننده است – یا اگر سابقه خانوادگی چاقی، کلسترول بالا یا بیماری قلبی وجود دارد – با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا ممکن است شیر کم چرب (2٪) داده شود.
پس از 2 سالگی، بیشتر بچه‌ها می‌توانند به شیر کم چرب (1٪) یا بدون چربی روی بیاورند. پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که چه نوع شیری را به کودک نوپا سرو کنید. برخی از بچه‌ها ممکن است در ابتدا شیر گاو را رد کنند، زیرا طعم آن مانند شیر مادر یا شیر خشک آشنا نیست. اگر فرزند شما حداقل 12 ماهه است و این مشکل را دارد، شیر را با مقداری شیر خشک یا شیر مادر مخلوط کنید. به آرامی شیر خشک را کم کنید تا 100% شیر گاو شود.
برخی از بچه‌ها شیر دوست ندارند یا نمی‌توانند لبنیات بنوشند یا بخورند. سایر منابع کلسیم مانند نوشیدنی‌های سویا غنی شده با کلسیم، آب میوه‌های غنی شده با کلسیم، نان‌ها و غلات غنی شده، لوبیاهای خشک پخته شده، و سبزیجات سبز تیره مانند کلم بروکلی و کلم پیچ را امتحان کنید.
برآورده کردن نیازهای آهن بچه ها
کودکان نوپا باید روزانه 7 میلی‌گرم آهن داشته باشند. پس از 12 ماهگی، آن‌ها در معرض خطر کمبود آهن هستند، زیرا دیگر شیرخشک غنی شده با آهن نمی‌نوشند و ممکن است غلات غنی شده با آهن یا سایر غذاهای حاوی آهن را برای جبران تفاوت مصرف نکنند. شیر گاو آهن کمی دارد. نوشیدن زیاد شیر گاو نیز می‌تواند کودک نوپا را در معرض خطر کمبود آهن قرار دهد.
کودکان نوپا که مقدار زیادی شیر گاو می‌نوشند ممکن است کمتر گرسنه باشند و کمتر غذاهای غنی از آهن بخورند. شیر جذب آهن را کاهش می‌دهد و همچنین می‌تواند پوشش روده را تحریک کند و باعث خونریزی کم و از بین رفتن تدریجی آهن در مدفوع شود. کمبود آهن می‌تواند رشد را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است منجر به مشکلات یادگیری و رفتاری شود و می‌تواند منجر به کم خونی ناشی از فقر آهن (گلبول‌های قرمز بسیار کم در بدن) شود.
آسیب‌های ناشی از فقر آهن را در کودکان جدی بگیرید. آهن برای ساخت گلبول‌های قرمز که اکسیژن را در سراسر بدن حمل می‌کنند مورد نیاز است. بدون آهن و گلبول‌های قرمز کافی، بافت‌ها و اندام‌های بدن اکسیژن کمتری دریافت می‌کنند و آن‌طور که باید کار نمی‌کنند.
برای کمک به جلوگیری از کمبود آهن:
- مصرف شیر کودک را به حدود 2 تا 3 فنجان محدود کنید.
- غذاهای غنی از آهن (گوشت، مرغ، ماهی، غلات غنی شده، لوبیا، توفو) را بیشتر سرو کنید.
- هنگام سرو وعده‌های غذایی غنی از آهن، از غذاهای حاوی ویتامین C (مانند گوجه فرنگی، بروکلی، پرتقال و توت فرنگی) استفاده کنید که جذب آهن در بدن را بهبود می‌بخشد.
- سرو غلات غنی شده با آهن را تا سن 18 تا 24 ماهگی فرزندتان ادامه دهید.
- اگر نگران این هستید که فرزندتان رژیم غذایی متعادلی ندارد، با پزشک خود صحبت کنید. بسیاری از کودکان نوپا از نظر کم خونی فقر آهن بررسی می‌شوند، اما هرگز بدون مشورت با پزشک خود مکمل ویتامین یا مواد معدنی به کودک خود ندهید.
بیشتر بخوانید: کامل ترین نکات درمان بی اشتهایی کودکان
خواب کودک نوپا
زمان خواب و طول مدت خواب در کودک، بسته به سن و نیاز وی متفاوت خواهد بود و نیاز به دقت و توجه والدین و پزشک مخصوص کودکان و نوزادان دارد. دست یافتن به ریتم‌های منظم در چند ماه اول زندگی کودک، کمی دشوار است اما به تدریج با بزرگ شدن نوزاد و رسیدن به دوران کودکی، شکل خواهد گرفت.
والدین می‌توانند در رسیدن به یک ریتم خواب، با تنظیم یک برنامه جمعی و خانوادگی کمک کنند، مبنی بر این‌که تمام اعضای خانواده در یک ساعت مشخص برای خواب اقدام کنند. هنگامی که کودک به سن ۱۸ تا ۲۱ ماهگی می‌رسد، نیاز به خواب وی، نسبت به گذشته کمتر شده است و چرت‌های روزانه وی هم در دو نوبت صبح و عصر خلاصه می‌گردد. بیشتر کودکان از حدود ۲۱ تا ۳۶ ماهگی به یک نوبت چرت در طول هفته نیاز دارند. آن ها معمولا بین ساعت ۷ شب می‌خوابند و صبح‌ها بین ساعت ۶ تا ۸ صبح بیدار می‌شوند.
نکاتی برای مدیریت خواب کودکان
- برنامه منظم جهت خواب در طول شب و جهت خواب بعد از ظهر به کمک خود کودک، برای وی تنظیم نمایید.
- بهداشت خواب کودک را رعایت کنید، بهداشت خواب شامل مجموعه کارها و اقداماتی است که برای کودک می‌توان انجام داد تا خواب بهتری داشته باشد و این اقدامات شامل :
- عدم مصرف غذاهای چرب، شور و پر کالری در وعده شام
- عدم استفاده از چراغ خواب‌هایی با نور زیاد در نزدیک تخت نوزاد و کودک
- ایجاد نور و دمای مناسب جهت خواب بهتر کودک
- عدم مصرف کافئین و شکر در شب
- ورزش منظم روزانه مانند شنا، ورزش و پیاده روی در طول روز برای کمک به خواب بهتر و موثرتر در شب
- رعایت فاصله ۳ ساعته بین مصرف شام تا زمان خواب
بیشتر بخوانید: همه آنچه درباره خواب نوزاد باید بدانید
کلام آخر: امیدواریم با خواندن این مقاله و رعایت این نکات، بتوانید عادات غذایی سالم و محیطی ایجاد کنید تا کودک بهتر غذا بخورد و راحت‌تر بخوابد و در نتیجه رشد سالم‌تری داشته باشد.
